Σημαντικές ευκαιρίες για χρηματοδότηση επιχειρήσεων και ανέργων δίνουν προγράμματα του ΕΣΠΑ και χαμηλότοκα δάνεια.
Τα προγράμματα και οι δράσεις που τρέχουν είναι:
1 «Ενίσχυση μικρομεσαίων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους τομείς της Μεταποίησης, του Τουρισμού, του Εμπορίου και των Υπηρεσιών», συνολικού προϋπολογισμού 456 εκατ. ευρώ.
Προβλέπει ενισχύσεις από 40% έως 60% επί του συνολικού κόστους των επενδυτικών σχεδίων που θα υποβάλλουν οι δικαιούχοι. Στο πρόγραμμα εντάσσονται περίπου 500 επιχειρηματικές και επαγγελματικές δραστηριότητες που ανήκουν στους κλάδους της Μεταποίησης, του Τουρισμού, του Εμπορίου (πλην του λιανικού εμπορίου) και των Υπηρεσιών.
Ορισμένα από τα επαγγέλματα που ενισχύονται είναι:
Από τη Μεταποίηση η αρτοποιία, η παραγωγή ζυμαρικών, η απόσταξη αλκοολούχων ποτών, η κατασκευή ειδών ένδυσης και υποδημάτων, ειδών χαρτοπωλείου, η παραγωγή αρωμάτων, σαπουνιών και απορρυπαντικών, αιθέριων ελαίων, η κατασκευή πυρίμαχων προϊόντων, κεραμικών, πλακιδίων, μεταλλικών προϊόντων, μεταλλικών πορτών και παραθύρων, ηλεκτρικών και μη ηλεκτρικών οικιακών συσκευών, επίπλων και γραφείου εξοπλισμού, κοσμημάτων. Επιδοτούνται, επίσης, όσοι ασχολούνται με υδραυλικές και κλιματιστικές εγκαταστάσεις θέρμανσης και ψύξης, με ξυλουργικές εργασίες, με την επισκευή μηχανημάτων, πλοίων και σκαφών κ.λπ.
Από τον κλάδο του Τουρισμού ενισχύονται ξενοδοχεία, κλασικού τύπου, κατηγορίας 1 και 2 αστέρων, επιπλωμένα διαμερίσματα 1 και 2 αστέρων, ενοικιαζόμενα δωμάτια, τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες και επαύλεις, ξενοδοχειακές και λοιπές τουριστικές μονάδες που λειτουργούν σε παραδοσιακά ή διατηρητέα κτίρια ε’, δ’ και γ’ τάξης, χώροι κατασκήνωσης κ.λπ. Από το Εμπόριο και τις Υπηρεσίες, μεταξύ άλλων, χρηματοδοτούνται δραστηριότητες όπως η συντήρηση και επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσικλετών, το χονδρικό εμπόριο μερών και εξαρτημάτων μηχανοκίνητων οχημάτων, εμπορικοί αντιπρόσωποι που μεσολαβούν στην πώληση γεωργικών πρώτων υλών, ζώντων ζώων, κλωστοϋφαντουργικών πρώτων υλών, ξυλείας και οικοδομικών υλικών, επίπλων, ειδών κιγκαλερίας, ενδυμάτων, τροφίμων, ποτών και καπνού, αλλά και σχεδιαστές, φωτογράφοι, μηχανικοί και αρχιτέκτονες, καθαριστές χώρων και κτιρίων, παιδότοποι, αθλητικές εγκαταστάσεις κ.λπ.
Ενισχύσεις
Οι ενισχύσεις αφορούν σε επενδυτικά σχέδια από 20.000 έως 300.000 ευρώ. Για την ακρίβεια, στη Μεταποίηση ο επιχορηγούμενος προϋπολογισμός είναι 30.000 έως 300.000 ευρώ, στον Τουρισμό 20.000 έως 300.000 ευρώ και για το Εμπόριο – Υπηρεσίες από 20.000 έως 100.000 ευρώ.
Τα ποσοστά ενίσχυσης διαφοροποιούνται ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης και την περιφέρεια, ενώ για τις νέες και υπό σύσταση επιχειρήσεις καλύπτονται και οι λειτουργικές δαπάνες (π.χ. ενοίκια, μισθοδοσία κ.λπ.).
Το πρόγραμμα προκηρύχθηκε και οι ημερομηνίες υποβολής προτάσεων είναι από τις 25 Φεβρουαρίου μέχρι και τις 25 Απριλίου του 2013. Οι αιτήσεις θα αποστέλλονται μόνο ηλεκτρονικά μέσω της ιστοσελίδας www.ependyseis.gr[1].
Οι δαπάνες που επιδοτούνται περιλαμβάνουν: Κτίρια – εγκαταστάσεις, μηχανήματα – εξοπλισμό παραγωγής, μεταφορικά μέσα, εξοπλισμό και εγκαταστάσεις προστασίας του περιβάλλοντος και εξοικονόμησης ενέργειας, δικαιώματα τεχνογνωσίας, πιστοποίηση συστημάτων διασφάλισης ποιότητας, λογισμικό και υπηρεσίες, προβολή – προώθηση, αμοιβές συμβούλων και λειτουργικές δαπάνες.
Αναφορικά με τους Κωδικούς Αριθμούς Δραστηριότητας (ΚΑΔ), δηλαδή τα επαγγέλματα, αυτοί επιλέχθηκαν με βάση τις προτάσεις του επιχειρηματικού κόσμου, αλλά και τις προτεραιότητες ανάπτυξης που έθεσε η κάθε Περιφέρεια. Όσοι ενταχθούν στο πρόγραμμα μπορούν να καλύψουν την ιδία συμμετοχή είτε με δικούς τους πόρους, είτε με τραπεζικό δανεισμό. Ως προς το τελευταίο, το υπουργείο Ανάπτυξης προτρέπει τους ενδιαφερόμενους να κάνουν χρήση των χρηματοδοτικών εργαλείων που προσφέρει το ΕΤΕΑΝ και είναι οι εγγυήσεις.
Η προκήρυξη της δράσης και ο οδηγός εφαρμογής του προγράμματος είναι αναρτημένα στις ιστοσελίδες www.antagonistikotita.gr, www.espa.gr και www.efepae.gr
2 Αλλη μία κατηγορία χρηματοδοτήσεων για τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες όλων των κλάδων είναι και αυτή των χαμηλότοκων δανείων και παροχής εγγυήσεων του Εθνικού Ταμείου Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης (ΕΤΕΑΝ). Το συνολικό ύψος είναι περίπου 1,2 δισ. ευρώ.
Αναλυτικά:
Ταμείο Δανειοδοτήσεων Επιχειρηματικής Ανάπτυξης με τραπεζικά δάνεια ύψους 450 εκατ. ευρώ για κεφάλαια κίνησης.
Πρόκειται για νέο Ταμείο που δημιουργήθηκε υπό την ομπρέλα του ΕΤΕΑΝ. Βάζει 225 εκατ. ευρώ από «παρκαρισμένα» κονδύλια των Ταμείων Επιχειρηματικότητας και Εγγυοδοσίας και άλλα 225 εκατ. ευρώ θα βάλουν οι τράπεζες. Ετσι, οι τράπεζες με 450 εκατ. ευρώ θα δώσουν δάνεια για κεφάλαια κίνησης. Αυτά θα είναι τετραετούς διάρκειας.
Δάνειο
Το ύψος των δανείων που θα μπορούν να συνάπτουν οι επιχειρήσεις θα φθάνει μέχρι το 50% του κύκλου εργασιών του προηγούμενου ή το 50% των παραγγελιών του τρέχοντος έτους και το επιτόκιό τους, λόγω της σχέσης συνεπένδυσης (1 προς 1) και λαμβανομένων υπόψη των σημερινών συνθηκών στην αγορά, εκτιμάται ότι δεν θα υπερβαίνει το 4,5% (προ λοιπών επιβαρύνσεων). Τα δάνεια μπορούν να τα πάρουν επιχειρηματίες από όλους τους κλάδους της οικονομίας. Οι δικαιούχοι θα πρέπει να είναι φορολογικά και ασφαλιστικά ενήμεροι.
Το ΕΤΕΑΝ δημοσίευσε την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος προς τις τράπεζες που θα αναλάβουν να χρηματοδοτήσουν τις επιχειρήσεις.
Ταμείο Εγγυοδοσίας με παροχή εγγυήσεων 350 εκατ. ευρώ.
Ενεργοποιείται το Ταμείο Εγγυοδοσίας, που αποσκοπεί στην ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω της παροχής εγγυήσεων για επενδύσεις και κεφάλαια κινήσεως (συμπεριλαμβανομένων των προκαταβολών για λήψη επιχορηγήσεων). Τα διαθέσιμα του Ταμείου από πόρους της ΕΤΕΑΝ ανέρχονται σε 100 εκατ. ευρώ. Τα συνολικά δανειακά κεφάλαια που θα αποτελέσουν αντικείμενο εγγυήσεως από το Ταμείο εκτιμάται ότι θα ανέλθουν σε 350 εκατ. ευρώ. Οι συμβάσεις με τις συμμετέχουσες τράπεζες είναι ήδη υπογεγραμμένες και αυτές θα ανακοινωθούν άμεσα.
Δάνεια 315 εκατ. ευρώ από τα Ταμεία Δανειοδοτήσεων του Ταμείου Επιχειρηματικότητας.
Συνεχίζεται με νέους όρους η λειτουργία των πέντε Ταμείων Δανειοδοτήσεων. Από τα 315 εκατ. ευρώ, τα 130 εκατ. ευρώ προέρχονται από κοινοτικούς πόρους και τα 185 εκατ. ευρώ από τις τράπεζες. Πρόκειται για τις πέντε συγκεκριμένες δράσεις που είχαν προκηρυχθεί κατά τη σύσταση του Ταμείου και αφορούν στη γενική (δάνεια ύψους 10 εκατ. ευρώ) και νεανική επιχειρηματικότητα (δάνεια ύψους 6 εκατ. ευρώ), την εξωστρέφεια (δάνεια ύψους 140 εκατ. ευρώ), την καινοτομία – εφοδιαστική αλυσίδα – τρόφιμα (δάνεια ύψους 10 εκατ. ευρώ), και τον τουρισμό – πράσινη ενέργεια (δάνεια ύψους 10 εκατ. ευρώ).
Σημειώνεται ότι και αυτά τα κεφάλαια μπορούν πλέον να κατευθυνθούν και στη χρηματοδότηση δαπανών κεφαλαίου κινήσεως.
Από τα κεφάλαια του νέου Ταμείου μπορούν επίσης να επωφεληθούν και επενδυτές με επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στον προηγούμενο Αναπτυξιακό Νόμο (ν. 3299/2004) για το μέρος του προϋπολογισμού που δεν έχει υλοποιηθεί. Το σταθερό επιτόκιο των επενδυτικών δανείων που χορηγούνται για τις συγκεκριμένες δράσεις δεν υπερβαίνει το 4%, συμπεριλαμβανομένων των επιβαρύνσεων. Οι τράπεζες που τρέχουν τα δάνεια είναι η Alpha Bank, η Εθνική, η EFG Eurobank και η Πειραιώς.
Εγγυήσεις για έκδοση εγγυητικών επιστολών ύψους 90 εκατ. ευρώ.
Το πρόγραμμα Εγγυοδοσίας για την έκδοση εγγυητικών επιστολών έχει ενεργοποιηθεί από τον περασμένο Νοέμβριο. Μέσω του προγράμματος προϋπολογισμού 45 εκατ. ευρώ από τα ίδια κεφάλαιά της, η ΕΤΕΑΝ εγγυάται για δύο χρόνια με σταθερό ετήσιο κόστος ανά μικρομεσαία επιχείρηση το 50% των εγγυητικών επιστολών που θα εκδώσει η συνεργαζόμενη τράπεζα υπέρ των προμηθευτών της επιχείρησης για την παροχή αγαθών και υπηρεσιών προς αυτή.
Το ανώτατο ύψος των εγγυητικών επιστολών που καλύπτονται από την εγγύηση της ΕΤΕΑΝ ανά πάσα χρονική στιγμή κατά τη διάρκεια των δύο ετών συμφωνείται μεταξύ τράπεζας και επιχείρησης ανάλογα με τις εκτιμώμενες ανάγκες σε πρώτες ύλες και εμπορεύματα, και δεν υπερβαίνει τα 150.000 ευρώ ανά επιχείρηση. Σημειώνεται ότι η εγγύηση καλύπτει όλων των κατηγοριών τις εγγυητικές επιστολές ορισμένου χρόνου, ακόμη και προκαταβολών έναντι ενισχύσεων από φορείς άλλων κοινοτικών ή εθνικών προγραμμάτων. Το πρόγραμμα έχει ιδιαίτερη αποδοχή (11 συνεργαζόμενες τράπεζες) και αυξανόμενη απήχηση, λόγω της εξοικονόμησης πολύτιμης ρευστότητας που άλλως δεσμεύεται στην χρηματοδότηση των προμηθευτών. Οι τράπεζες είναι οι EFG Eurobank, Εμπορική, Εθνική, Ελληνική, Αττικής, Probank και Παγκρήτια και οι συνεταιριστικές τράπεζες Δ. Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Πελοποννήσου και Χανίων.
3. Ιδρυση νέας επιχείρησης
Επιχορήγηση ανέργων για την ίδρυση νέας επιχείρησης προϋπολογισμού 60 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα αφορά άνεργους νέους από 18 έως 35 ετών που επιθυμούν να ιδρύσουν τη δική τους επιχείρηση και οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι στα ειδικά μητρώα του ΟΑΕΔ. Θα προκηρυχθεί μέσα στο πρώτο τρίμηνο.
Παρέχει κλιμακούμενη επιχορήγηση προϋπολογισμού από 20.000 ευρώ έως 150.000 ευρώ. Τα ποσοστά χρηματοδότησης κυμαίνονται από 40% έως 60%, ανάλογα με την περιφέρεια. Επίσης θα προβλέπεται πριμοδότηση βαθμολογίας στις περιπτώσεις ανέργων με τέκνα, ΑμEΑ, δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, συμμετοχής σε clusters, θερμοκοιτίδες ή άλλες συνεργατικές προτάσεις. Οι δικαιούχοι θα απολαμβάνουν την κάλυψη λειτουργικών εξόδων της επιχείρησης για το πρώτο έτος λειτουργίας της, δαπανών για ενέργειες συμβουλευτικής (mentoring), καθώς και την κάλυψη μίας νέας θέσης εργασίας.
4. Ενίσχυση της γυναικείας επιχειρηματικότητας
«Ολοκληρωμένη παρέμβαση για τη στήριξη της γυναικείας απασχόλησης μέσω ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας» στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εθνικό Αποθεματικό Απροβλέπτων») προϋπολογισμού 40 εκατ. ευρώ.
Πρόκειται για νέα δράση του ΕΣΠΑ, που στόχο έχει να στηρίξει τη γυναικεία επιχειρηματικότητα και να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας. Αφορά τις περιφέρειες Κρήτης, Ιονίων Νήσων, Βορείου Αιγαίου, Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, Ηπείρου, Θεσσαλίας, Δυτικής Ελλάδας και Πελοποννήσου.
Δικαιούχοι της Δράσης είναι γυναίκες 18 έως 64 ετών άνεργες ή απειλούμενες από ανεργία και μπορούν να επιδοτηθούν με ποσά από 10.000 ευρώ έως και 32.000 ευρώ για να κάνουν τη δική τους επιχείρηση. Εξαιρούνται ο κλάδος του πρωτογενούς τομέα αλλά και επιχειρήσεις όπως τυχερά παιχνίδια, ταξί, καντίνες, κέντρα ελευθέρων σπουδών κ.λπ.
Οι άνεργες θα πρέπει:
•Να έχουν την ιδιότητα της ανέργου ή να έχουν απολυθεί την τελευταία τριετία και να βρίσκονται σε αναζήτηση εργασίας.
•Να έχουν κλείσει την ατομική ή προσωπική τους επιχείρηση κατά την τελευταία τριετία, δεν ασκούν άλλη επιχειρηματική δραστηριότητα και δεν απασχολούνται με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας.
•Απειλούνται από ανεργία, π.χ. εργαζόμενες σε επιχειρήσεις που βρίσκονται σε επίσχεση εργασίας ή έχουν υπαχθεί στο άρθρο 99 κατά τη διάρκεια της τελευταίας τριετίας κ.λπ.
•Αυτοαπασχολούμενες ασφαλισμένες σε οικείους ασφαλιστικούς φορείς με εισόδημα χαμηλότερο από το εισοδηματικό όριο φτώχειας, όπως αυτό ορίζεται από την ΕΛ.ΣΤΑΤ.
Από τις παραπάνω περιπτώσεις εξαιρούνται απολυμένες γυναίκες, των οποίων η σύμβαση καταγγέλθηκε από υπαιτιότητά τους, καθώς και απολυμένες, των οποίων ο εργοδότης είναι σύζυγος ή συγγενής Α’ βαθμού, εκτός από τις περιπτώσεις κατά τις οποίες απολύθηκαν λόγω διακοπής λειτουργίας της επιχείρησης.
Οι ενδιαφερόμενες μπορούν να υποβάλουν ηλεκτρονικά τις αιτήσεις τους από την 1η Μαρτίου 2013 έως και τις 29 του ίδιου μήνα.
Επιλέξιμα είναι τα επιχειρηματικά σχέδια που υποβάλλονται από τους δικαιούχους της δράσης για έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας στους επιλέξιμους ΚΑΔ, από την 1/9/2012 και έως την ημερομηνία που θα ορισθεί στην απόφαση ένταξης, και με τη μορφή:
•νέων ατομικών επιχειρήσεων,
•νέων ατομικών επιχειρήσεων κατ΄ οίκον,
•νέων προσωπικών εταιρειών (Ο.Ε. και Ε.Ε. στην οποία οι δικαιούχοι συμμετέχουν ως το ομόρρυθμο μέλος της) ή κεφαλαιουχικών εταιρειών (αποκλειστικά ΕΠΕ), στο εταιρικό κεφάλαιο των οποίων συμμετέχουν οι δικαιούχοι ως εταίροι σε ποσοστό άνω του 51% (στις περιπτώσεις όπου συμμετέχουν περισσότεροι από ένας δικαιούχοι, το 51% μπορεί να καλύπτεται αθροιστικά),
•νέων αστικών συνεταιρισμών, στους οποίους οι δικαιούχοι συμμετέχουν ως μέλη σε ποσοστό άνω του 51% (στις περιπτώσεις όπου συμμετέχουν περισσότεροι από ένας δικαιούχοι, το 51% μπορεί να καλύπτεται αθροιστικά),
•νέων κοινωνικών επιχειρήσεων, στις οποίες οι δικαιούχοι συμμετέχουν ως μέλη σε ποσοστό άνω του 51% (στις περιπτώσεις όπου συμμετέχουν περισσότεροι από ένας δικαιούχοι, το 51% μπορεί να καλύπτεται αθροιστικά).
Οι επιχειρήσεις που θα δημιουργηθούν από τους δικαιούχους της δράσης θα πρέπει να πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
•Να έχουν συσταθεί μετά την 1/9/2012 και έως την ημερομηνία που θα ορισθεί στην απόφαση ένταξης.
•Να έχουν συσταθεί με μια από τις επιλέξιμες νομικές μορφές, όπως προσδιορίζονται παραπάνω.
•Να διαθέτουν μόνο επιλέξιμο ΚΑΔ.
•Να βρίσκονται εγκατεστημένες και να δραστηριοποιούνται στην ελληνική επικράτεια.
•Να λειτουργούν νόμιμα.
Επιλέξιμες δαπάνες των επιχειρηματικών σχεδίων στο πλαίσιο του προγράμματος είναι οι ακόλουθες:
•Λειτουργικές δαπάνες επιχείρησης (ενοίκια, λογαριασμοί ΔΕΚΟ, δαπάνες ίδρυσης, δαπάνες παροχής υπηρεσιών νομικής και λογιστικής υποστήριξης, έξοδα προβολής κ.λπ.).
•Ασφαλιστικές εισφορές του επιχειρηματία (στον κύριο φορέα υποχρεωτικής ασφάλισης).
•Δαπάνη παροχής υπηρεσιών συμβούλου για τη σύνταξη και παρακολούθηση επιχειρηματικού σχεδίου.
•Δαπάνες για την παροχή υπηρεσιών mentoring/coaching από συμβούλους με σκοπό την υποστήριξη των ωφελούμενων στην ανάπτυξη της επιχειρηματικής ιδέας και την υλοποίηση του επιχειρησιακού σχεδίου για διάστημα έξι μηνών από την έναρξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
•Δαπάνες κατάρτισης του δικαιούχου επιχειρηματία ή/και του νεοπροσλαμβανόμενου (ανέργου/άνεργης ή απειλούμενου/-ης από ανεργία) σε πιστοποιημένο φορέα επαγγελματικής κατάρτισης.
•Ετήσιο μισθολογικό κόστος (συμπεριλαμβανομένων των ασφαλιστικών εισφορών) που θα προκύψει από τη δημιουργία νέας θέσης εργασίας.
•Η μορφή της ενίσχυσης συνίσταται στη:
•Χορήγηση χρηματικού ποσού (επιχορήγηση) από 10.000 ευρώ έως 20.000 ευρώ ανά πρόταση, για την κάλυψη του 100% ισόποσων επιλέξιμων λειτουργικών δαπανών για μέγιστο διάστημα 18 μηνών.
•Επιπλέον χορήγηση χρηματικού ποσού (επιχορήγηση) μέχρι 12.000 ευρώ του ετήσιου μισθολογικού κόστους από τη δημιουργία νέας θέσης εργασίας (1 ΕΜΕ) με πρόσληψη ανέργου/ων. Διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση που δεν απορροφηθεί το ποσό για την κάλυψη του ετήσιου μισθολογικού κόστους, δύναται να παραταθεί η περίοδος απασχόλησης μέχρις εξαντλήσεως του ποσού των 12.000 ευρώ.
