Του ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΣΚΑΝΔΑΛΗ
Κλίφκη ήταν η τοπωνυμία από τις πλέον όμορφες και επιβλητικές περιοχές της Ελλάδος μας, πού προκαλούσε το δέος στον επισκέπτη της
Ανήκει στην χαράδρα του ποταμού Αράχθου γειτνιάζει στο Δημοτικό Διαμέρισμα Καλεντζίου του Δήμου Βορείων Τζουμέρκων. Στο σημείο αυτό υπάρχει πηγή με άφθονο νερό που έβγαινε από την δεύτερη και χαμηλότερη από τις δύο καθ ύψος μεγάλες σπηλιές.
Η πρώτη καθ ύψος μεγάλη σπηλιά αποτελούσε χώρο διαμονής και προστασίας Άγριων περιστεριών, πετροχελίδονων και νυκτερίδων. Το νερό της πηγής ρέει προς τον ποταμό Άραχθο, η υψομετρική διαφορά από την επιφάνεια του ποταμού έως την πηγή κατά προσέγγιση πρέπει να υπερβαίνει τα 100 μέτρα, η δε ογκομετρική ποσότητα ροής του υπολογίζεται σε 1 κυβικό κατά προσέγγιση.
Στην διαδρομή του μέχρι τον ποταμό παρουσίαζε ιδιαίτερο ενδιαφέρον η λίμνη που σχηματιζόταν κατευθείαν μετά από την πηγή όπου στολιζόταν με βρύα και λειχήνες και διάφορα σπάνια είδη υδρόβιων φυτών. Τα πλατάνια γύρω από την λίμνη αυτή συνέβαλαν να σκιάζουν το τοπίο και να του προσδίδουν έντονα την πρασιά από πάνω.
Το ειδυλλιακότερο συμπλήρωνε η ύπαρξη του ουράνιου τόξου που δημιουργούσαν τα σταγονίδια του νερού από την πτώση του νερού που έβγαινε από τα έγκατα της σπηλιάς,, εκεί δε, ήταν έντονη η αίσθηση της δροσιάς που σε αγκάλιαζε λόγω της διαφοράς θερμοκρασιών από αυτή της πηγής και του περιβάλλοντος , τα αρώματα δε της φύσης ευωδίαζαν τον χώρο όλο.
Τα μάτια του επισκέπτη δεν χόρταιναν να καταγράφουν αυτή της σπάνιας ομορφιάς εικόνα στα βάθη του μυαλού, και για αρκετή ώρα απορροφούσε όλες τις εικόνες που στην παρέλευση χιλιάδων ετών κατάφερε και φιλοτέχνησε η φύση.
Τα λόγια μου δεν μπορούν κατ΄ουδένα τρόπο να αντικαταστήσουν την πραγματική εικόνα της συγκεκριμένης περιοχής, παρά μόνον φωτογραφικό ανάλογο συνημμένο υλικό δύναται να καταδείξει τις ομορφιές αυτού του τοπίου.
Σημειωτέον ότι στην εν λόγω περιοχή συρρέουν και όλα τα νερά από τους ξηροπόταμους του λεκανοπεδίου Πλαίσιας Καλεντζίου και έτσι όλοι οι υδάτινοι όγκοι σε συνδυασμό με των πηγών κατάφεραν να διαβρώσουν σημαντικά τους σκληρούς βράχους με την πτώση τους υπό μορφή καταρράκτη στο πέρασμά τους προς το αντάμωμα του ποταμού και να δημιουργήσουν μεγάλες εσοχές και αυλακώσεις των βράχων επί της διαδρομής των, σήμερα δε όλο το τοπίο αλλοτριώθηκε και σε ενδιαφέροντα σημεία κατασκευάσθηκαν τσιμεντένια φράγματα για τεχνική εξυπηρέτηση υδροηλεκτρικού δικτύου, συγχρόνως δε μεγάλοι πέτρινοι όγκοι προερχόμενοι από μπαζώματα κατέκλυσαν την κοίτη και παραποίησαν το αυθεντικό τοπίο της Κλίφκης κατά μήκος της διαδρομής του προς το ποτάμι.
Ένα μέρος από το νερό των πηγών μετά την έξοδό του από την σπηλιά διοχετευόταν με τεχνητό παραδοσιακής μορφής αύλακα ( τον οποίο πρόσφατα καταστρέψανε ) προς τον νερόμυλο και τις εγκαταστάσεις του για την λειτουργία των Μαντανιών – Νεροτροβιάς – Νερόμυλου. Τα Μαντάνια ( ειδικός χώρος πλύσης με κόπιση από ξύλινους βραχίονες προκείμενου να μαλλιάσουν οι καινούργιες βελέντζες και φλοκάτες, καθώς και για πλύση άλλων ρούχων που απαιτούσαν κοπάνισμα ) σήμερα δεν υφίστανται. και δεν μερημνηθηκε η αναπαλαίωση του, ο δε παραδοσιακός αυτός χώρος αλλοτριώθηκε από την μπουλντόζα του εργολάβου.
Νεροτροβιά κατελάμβανε χώρο πλησίον του Νερόμυλου ( ξύλινη στρογγυλή δεξαμενή με ανοίγματα διαφυγής του νερού για την πλύση των σκεπασμάτων ) κατεστράφη και δεν αποκατεστάθη. Νερόμυλος ένας αυθεντικός παραδοσιακός μύλος ξύλινης κατασκευής εκτός από τις πλάκες άλεσης ( Μυλόπετρες ) σταθερή η κάτω και περιστρεφόμενη η επάνω για την άλεση σιτηρών της περιοχής μας.( ο μηχανισμός κατεστράφη και δεν αντικαταστάθηκε υπάρχουν μόνο οι μυλόπετρες και το δίκτυο του νερού κατεστράφη ).
Ένα άλλο μέρος από το διοχετευόμενο νερό μέσω του ιδίου αύλακα συνέχιζε και έπεφτε από υψηλό λείο καταρράκτη κατευθείαν κοντά στην κοίτη του ποταμού, εμπλουτισμένος με βρύα, για άγνωστη χρήση πιθανόν για διοχέτευση του περισσευούμενου από τον αύλακα.
Ένα άλλο μέρος του νερού διοχετευόταν με πλαστικό σωλήνα στην αντίπερα όχθη του ποταμού δια μέσω του συρματόσχοινου που υπάρχει μέχρι σήμερα για εξυπηρέτηση του μικρού οικισμού. Άγνωστο εάν από το ίδιο εναέριο συρματόσχοινο μεταφερόταν άνθρωποι και υλικά.
Το νερό της πηγής ακολουθούσε την διαδρομή έως το ποτάμι δημιουργώντας αξιοθαύμαστα τοπία φυσικές λιμνούλες κλπ. απαλλαγμένο από μπαζώματα και ογκόλιθους, αποκλειστικά και μόνο υπήρχαν οι αυλακώσεις του βράχου που δημιουργήθηκαν από την πρόσπτωση του νερού.
Ο τελευταίος καταρράκτης ήταν λίγο παρακάτω από την έξοδο των υδάτων που έβγαιναν από τον νερόμυλο, ήταν και παραμένει ο λιγότερο ανέπαφος, γι αυτό και φροντίζουν οι ασχολούμενοι με το Rafting να τον καταδεικνύουν στους επισκέπτες και λάτρεις αυτού του σπορ, που όπως και εγώ προσωπικά είχα την εμπειρία κατάβασης με Rafting και να διαπιστώσω ποια από όλα τα μέρη της χαράδρας του Αράχθου κρίνονται άξια για επίσκεψη και διαφήμιση προς τους επισκέπτες .
Η σημερινή εικόνα της συγκεκριμένης περιοχής της Κλίφκης δεν έχει καμία σχέση με την αυθεντική της παλαιότερης εποχής που έτυχε να γνωρίσω, οι ανηλεείς παρεμβάσεις του ανθρώπου και κατά αξιοπερίεργο τρόπο, η συμμετοχή ορισμένων κατοίκων του Καλεντζίου που εργάσθηκαν για την καταστροφή του συγκεκριμένου φυσικού κάλους, ασύγκριτου πανελλαδικά ,κατόρθωσαν το ακατόρθωτο με νόμιμες διαδικασίες και απαράδεκτες περιβαλλοντολογικές μελέτες να καταστρέψουν με τον πλέον αφύσικο τρόπο το φυσικό κάλος με αποτέλεσμα να μην αποτελεί πλέον αξιόλογο σημείο ενδιαφέροντος από κάθε επισκέπτη, εμάς όμως του υπόλοιπους που είμαστε λάτρεις της συγκεκριμένης τοποθεσίας μας πικραίνει πάρα πολύ και μας θλίβει η περιβαλλοντολογική αδιαφορία των αρχών του τόπου μας που ηγούνται αυτών των αντιλήψεων και αποφάσισαν την εκτέλεση εγκληματικών παρεμβάσεων προς την φύση, είναι η σφραγίδα τους για παρακαταθήκη στις νεότερες γενιές μας.
Για να εκτιμήσετε το φάσμα της αδιαφορίας έως και σήμερα των Δημοτικών αρχών προς τον καλύτερο πόλο διαφήμισης στους Τουριστικούς επισκέπτες που θα αποτελούσε η περιοχή της Κλίφκης είναι : ο χώρος προς τον νερόμυλο δεν είναι προσβάσιμος λόγο καλύψεως με βάτα, και η εγκατάλειψη είναι εμφανής, ένδειξη και μονοπάτι που θα κατεδείκνυε την ύπαρξη νερόμυλου δεν υπάρχει, όλο το δίκτυο μεταφοράς νερού εκτός λειτουργίας για πολλά έτη πριν, μηχανισμός λειτουργίας νερόμυλου δεν υπάρχει, το δε οίκημα του Μυλωνά είναι ένας σωρός από ερείπια .
Γενικά όφειλε όλο το συγκρότημα του Νερόμυλου να είναι λειτουργικό για να είναι επισκέψιμο και επιδεικτικό και να καταδεικνύει έτσι την ιστορική του σημασία και παρακαταθήκη για την πολιτιστική μας κληρονομιά.
Ο Δήμος μας θα είχε την ικανότητα κάτω από διαφορετικές συνθήκες να διαφημίζει με Video spot τα φυσικά τοπία της χαράδρας του Αράχθου και Κλίφκης στα ανάλογα τηλεοπτικά κανάλια όπως στην εκπομπή της ΕΡΤ 1 , καθώς και σε κανάλι που είναι αποκλειστικά για διαφήμιση Ελληνικών περιοχών Holiday in Greece, με σκοπό την Τουριστική Ανάπτυξη και κίνηση του τόπου μας.
Μπορείτε να φαντασθείτε τι θα συνέβαινε σε προηγμένες και ευσυνείδητες κοινωνίες με μια τέτοια ανάλογη παρέμβαση στον περιβαλλοντολόγο που έκανε την έκθεση και στις αρχές που προέβησαν στην υλοποίηση και εκτέλεση απαράδεκτων φυσικών καταστροφών ;
Θα μπορούσε να επιτευχθεί ο αντικειμενικός σκοπός της υδροδότησης και ηλεκτροπαραγωγής ευπρεπώς και να είναι όλη η περιοχή τουριστικά εκμεταλλεύσιμη.
Ας προσπαθήσουμε να δικαιολογήσουμε την ανικανότητα και έλλειψη διορατικότητας εκείνης της εποχής των αρμοδίων χειριστών του θέματος, και ας έλθουμε στα παρόντα.
Πώς άραγε να δικαιολογηθεί η παρέμβαση του εργολάβου για την διάνοιξη με μπουλντόζα από το ύψος των πηγών μέχρι πάνω από τον νερόμυλο αγροτικού δρόμου διανοίγοντας τα βράχια πού περικύκλωναν τον περιβάλλοντα χώρο των πηγών, καταστρέφοντας συγχρόνως το παραδοσιακό κανάλι τροφοδοσίας του νερόμυλου με νερό, καθιστώντας έτσι όλο το οικοσύστημα που προανέφερα ανενεργό και άχρηστο προς ύπαρξη.
Με αντικειμενικό σκοπό την αναπαλαίωση του νερόμυλου από τα προγράμματα ΠΕΠ Ηπείρου 2000- 2006 Αειφορος Ανάπτυξη της Υπαίθρου Μέτρο 4.7 ( τροποποιηθέν ), του Γ΄ ΚΠΣ που αφορά αναπαλαίωση Νερόμυλων.
Προέβησαν στην κατασκευή τσιμεντένιου δαπέδου με προοπτική την δημιουργία Κιόσκι πάνω από τον νερόμυλο.
Δεν έπρεπε να παρέμβει μπουλντόζα στο συγκεκριμένο σημείο, καθότι η διέλευση των πεζών πρέπει να γίνεται από μικρά μονοπατάκια, όπως προϋπήρχαν χωρίς πλακόστρωση και ας έχει και ένα μικρό δείκτη δυσκολίας η διέλευση των, αυτό άλλωστε είναι που προσδίδει περισσότερο ενδιαφέρον. Η περιβαλλοντική αποκατάσταση με ανάπλαση που προέκυψε από την συγκεκριμένη παρέμβαση κρίνεται ασύμφορη και ανεπανόρθωτη.
H παραπάνω εξέλιξη δρομολογημένων εργασιών που σκοπό είχε την αναπαλαίωση του Νερόμυλου σταμάτησε πριν από λίγους μήνες, συνοδευόμενη συγχρόνως και με διαμαρτυρίες της Trekking Hellas είχε δε σαν αποτέλεσμα ευρείας κλίμακας ανεπανόρθωτης περιβαλλοντολογικής καταστροφής. Αναμένω απάντηση από τις αρμόδιες αρχές επί των προθέσεών τους σε αυτόν τον τόπο που το μόνο που κατάφεραν ήταν η ολοκληρωτική του καταστροφή και η στέρηση του τόπου μας από τουριστική ανάπτυξη. Έτσι δικαιολογείται πως αξιολογήθηκε από τις Δημοτικές αρχές και το Δημοτικό Συμβούλιο η εργασία μου που υπέβαλλα στο Δήμο με θέμα .
Λόγω της φύσης των εργασιών μου έτυχε να επισκεφτώ διάφορους πολιτισμούς ανά τον κόσμο, σε συνδυασμό δε και λάτρης της περιπέτειας έχω επισκεφθεί διάφορα και πολλά μέρη, με διαφορετικά σημεία ενδιαφέροντος έκαστο ξεχωριστά, εντός και εκτός της Ελληνικής επικράτειας και μου δίνεται έτσι η ικανότητα, συγκριτικά καλής άποψης, όπως συμβαίνει και με αρκετούς από σάς .
Είναι ουσιαστικό να εξετασθεί η δυνατότητα περιβαλλοντολογικής αποκατάστασης της Κλίφκης από ειδικούς με απαραίτητη την εποπτεία της αρμόδιας 6ης εφορίας Νεωτέρων μνημείων, και της διεύθυνσης πολεοδομίας και περιβάλλοντος της Νομαρχίας Ιωαννίνων, εν όψη της εξέλιξης για την αναπαλαίωση του Νερόμυλου μετά από αίτηση του Δήμου Κατσανοχωρίων εκεί όπου υπάρχει η δυνατότητα, για μελλοντική Τουριστική εκμετάλλευση του τόπου μας, όπου η Κλίφκη έχει την δυνατότητα να αποτελεί το ιδανικότερο σημείο διαφημιστικού ενδιαφέροντος του Αράχθου καθώς και τουριστικής εκμετάλλευσης με την προϋπόθεση σωστού σχεδιασμού.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ο Ευάγγελος Σκανδάλης είναι Αντιπλοίαρχος ΠΝ(ε.α.) χειριστής Ελικοπτέρων
