Ερώτηση κατέθεσαν στη Βουλή οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ με θέμα: «Προβλήματα στον κλάδο των εσπεριδοειδών». Στην ερώτηση αναφέρονται στα προβλήματα εμπορίας, πληρωμής των παραγωγών, ελέγχων από τις αρμόδιες υπηρεσίες, του ΕΛΓΑ, του Προγράμματος Διανομής φρούτων στα σχολεία, καθώς και σε ζητήματα που αφορούν στους εργαζόμενους στα συσκευαστήρια. Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο κ. Δημήτρης Κοδέλας, ένας από τους βουλευτές που κατέθεσαν την ερώτηση, «η κατάσταση στο χώρο εμπορίας και διακίνησης εσπεριδοειδών είναι εκρηκτική. Το καλοκαίρι είχαμε χαμηλές τιμές στα βαλέντσια το ίδιο έχουμε και τώρα με τα μέρλιν. Αν και υπάρχει άνοδος στις εξαγωγές οι τιμές παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα ενώ την ίδια στιγμή αυξάνεται το κόστος καλλιέργειας». Ακολουθεί ολόκληρη η ερώτηση:
Τα εσπεριδοειδή αποτελούν μια καλλιέργεια από την οποία ζουν χιλιάδες οικογένειες και με σημαντική συμβολή στην οικονομική αγροτική δραστηριότητα και στις εξαγωγές. Αξίζει να σημειωθεί ότι περίπου το 30% της αξίας των εξαγωγών οπωροκηπευτικών διαμορφώνεται από τα εσπεριδοειδή. Το 2011 εξήχθησαν 474.000 τόνοι εσπεριδοειδών αξίας 180 εκατομμυρίων ευρώ.
Παρά τη σημασία τους όμως στην αγροτική και την εθνική οικονομία, τα προβλήματα που έχουν συσσωρευτεί στον κλάδο είναι τεράστια και οι τιμές πώλησης εξευτελιστικές. Η αποσύνδεση των ενισχύσεων από την παραγωγή αντί του εξορθολογισμού και της εξυγίανσης του τρόπου καταβολής τους, η ανυπαρξία εθνικής και κλαδικής αγροτικής πολιτικής, τα διάφορα μέτρα που αντί να μειώνουν το κόστος καλλιέργειας το αυξάνουν (αυξήσεις στο αγροτικό ρεύμα, φορολογικό, μείωση επιστροφής ΦΠΑ και επιδότησης ΕΦΚ, κ.ά.), η αδυναμία των συνεταιρισμών να παίξουν το ρόλο τους και ένα ιδιότυπο καθεστώς αυθαιρεσίας στην εμπορία, έχουν οδηγήσει τους παραγωγούς στην απόγνωση, στην υποκαλλιέργεια των καλλιεργούμενων με εσπεριδοειδή εκτάσεων και στην υποβάθμιση του προϊόντος, ενώ απειλείται με “κραχ” και ο κλάδος της εμπορίας γεωργικών εφοδίων.
Την ίδια στιγμή, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι αρνητικές εξελίξεις στην εσωτερική αγορά, όπου οι εξουθενωτικές μνημονιακές πολιτικές περιορίζουν την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, συμπιέζοντας ακόμα περισσότερο την τιμή πώλησης αλλά και τον όγκο των καταναλώσιμων προϊόντων. Το ξεπούλημα της Αγροτικής Τράπεζας και η ανυπαρξία μιας ουσιαστικής πολιτικής για την αγροτική πίστη επιτείνουν την οικονομική ασφυξία τόσο των παραγωγών, όσο και των μικρών εμπόρων και τυποποιητών, στερώντας τους τη δυνατότητα ανεύρεσης της απαραίτητης ρευστότητας προκειμένου να κινηθούν.
Μια αναγκαία εθνική πολιτική για τα εσπεριδοειδή, όπως και για άλλα βασικά προϊόντα που παράγει η χώρα μας, θα έπρεπε να βασίζεται στη μείωση του κόστους καλλιέργειας, στη χάραξη ζωνών καλλιέργειας, στην ενίσχυση της γεωργικής έρευνας, στην αναδιάρθρωση των καλλιεργειών και ποικιλιών, στη σύνδεση των προϊόντων με τον τουρισμό, σε ένα νέο συνεταιριστικό κίνημα, στην ύπαρξη εξαγωγικής πολιτικής, σε αλλαγές και ανατροπές του τρόπου διακίνησης και εμπορίας του προϊόντος, ενισχύοντας τη θέση των παραγωγών.
Γνωρίζοντας ότι η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας και η στήριξη του αγροτικού τομέα, δεν αποτελεί επιδίωξη, ούτε επομένως μπορεί να γίνει από τη μνημονιακή τρικομματική κυβέρνηση, η οποία με συνεχή μέτρα αφαιρεί εισοδήματα από τους αγρότες, αυξάνει το κόστος παραγωγής και ξεπουλά όποια δημόσια και συνεταιριστική επιχείρηση υπάρχει, περιοριζόμαστε στο να θίξουμε κάποια ελάχιστα ζητήματα:
1. Υπάρχουν πολλοί παραγωγοί οι οποίοι δεν έχουν πληρωθεί για παραγωγή που συλλέχθηκε την προηγούμενη χρονιά. Επίσης, υπάρχουν αρκετοί έμποροι – εξαγωγείς, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια έκλεισαν τις επιχειρήσεις τους, φορτώνοντας με χρέη τον αγροτικό κόσμο, αλλά και αφήνοντας απλήρωτους εργαζόμενους σ’ αυτές. Κάποιοι, μάλιστα, από αυτούς συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται στην εμπορία εσπεριδοειδών, κρυπτόμενοι πίσω από νέες εταιρίες, που οι ίδιοι, ή κάποια συγγενικά ή φιλικά τους πρόσωπα δημιούργησαν. Η απουσία ενός ουσιαστικού Μητρώου Εμπόρων αγροτικών προϊόντων δίνει τη δυνατότητα σε διάφορους επιτήδειους, να παίρνουν στα χέρια τους το προϊόν του παραγωγού και να το εκμεταλλεύονται κατά το δοκούν, με τραγικά τελικά αποτελέσματα, τόσο για το προϊόν, όσο και για τις τύχες των παραγωγών.
2. Παρατηρείται κάθε χρόνο η εισαγωγή παράνομων φορτίων νωπών εσπεριδοειδών, καθώς και συμπυκνωμένων ή κατεψυγμένων χυμών, που στη συνέχεια πωλούνται ως ελληνικά.
3. Έχει επίσης διαπιστωθεί η απευθείας φόρτωση νωπών εσπεριδοειδών από το χωράφι και η εξαγωγή των εν λόγω ατυποποίητων προϊόντων σε γειτονικές χώρες, όπου και συσκευάζονται σε κόστος χαμηλότερο από αυτό στη χώρα μας.
4. Είναι γνωστή η παράνομη λειτουργία συσκευαστηρίων, τα οποία λειτουργούν μέρες και ώρες που οι υπηρεσίες δεν πραγματοποιούν ελέγχους, χρησιμοποιώντας κατά κόρον ανασφάλιστους και κακοπληρωμένους εργαζόμενους, δημιουργώντας συνθήκες τόσο εργασιακής εκμετάλλευσης, όσο και αθέμιτου ανταγωνισμού.
5. Με επανειλημμένες ερωτήσεις μας σας ζητήσαμε την επαρκή στελέχωση του ΕΛΓΑ, ώστε να μπορεί να διενεργεί έγκαιρα και δίκαια τις εκτιμήσεις. Δυστυχώς, οι ελάχιστες και ανεπαρκείς κινήσεις του υπουργείου οδήγησαν στο να έχει προχωρήσει η συγκομιδή των εσπεριδοειδών, χωρίς να έχουν γίνει οι εκτιμήσεις. Μάλιστα, σε πρόσφατη απάντησή σας αναφέρατε ως ενδεχόμενο την «αξιοποίηση των διατάξεων του άρθρου 17 του Ν. 3877/2010, οι οποίες προβλέπουν τη διενέργεια εκτιμήσεων από εμπειρογνώμονες τεχνικούς», ανοίγοντας το θέμα της ιδιωτικοποίησης της διαδικασίας των εκτιμήσεων, ίσως και της γεωργικής ασφάλισης.
6. Οι μνημονιακές πολιτικές έχουν οδηγήσει τη χώρα σε κατάσταση ανθρωπιστικής κρίσης, με αυξανόμενα τα κρούσματα υποσιτισμού. Μέχρι στιγμής το μόνο πρόγραμμα που έχει αναφορά στο παραπάνω πρόβλημα είναι το Πρόγραμμα Διανομής Φρούτων στα σχολεία. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα το έτος 2009-2010 δεν υλοποιήθηκε, το έτος 2010-2011 υλοποιήθηκε σε περιορισμένη κλίμακα, στο τέλος της σχολικής χρονιάς και με σημαντικά προβλήματα, ενώ το 2011-2012 ματαιώθηκε ο διαγωνισμός με απόφαση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Τη φετινή χρονιά, μόλις πριν λίγες μέρες, ξεκίνησε ο τρίτος διαγωνισμός για την ανάδειξη αναδόχου, αφού οι δύο προηγούμενοι δεν είχαν επιτυχές αποτέλεσμα. Έτσι υπάρχει ο κίνδυνος είτε να υπάρξει μεγάλη καθυστέρηση στην υλοποίηση του προγράμματος είτε και να ακυρωθεί. Μάλιστα, για λόγους δημόσιας υγείας θα έπρεπε να υλοποιείται ήδη το πρόγραμμα, εξασφαλίζοντας την πρόσβαση των μαθητών σε φρούτα, όπως τα πορτοκάλια, δεδομένου ότι την περίοδο αυτή γνωρίζει έξαρση η γρίπη και άλλες ιώσεις.
Ερωτάται ο κύριος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων,
1. Σε τι ενέργειες σκοπεύει να προβεί το υπουργείο ώστε να αντιμετωπιστεί μια πρωτόγνωρη κατάσταση αυθαιρεσίας στις πληρωμές των παραγωγών; Προτίθεται το υπουργείο να διαμορφώσει ένα θεσμικό πλαίσιο πιο αυστηρό για όσους ασχολούνται με το εμπόριο-εξαγωγές και να υπάρχουν εντατικοί έλεγχοι και διασταυρώσεις, ώστε να σταματήσει η περιγραφείσα απαράδεκτη κατάσταση;
2. Μέχρι σήμερα, και όσον αφορά τη φετινή παραγωγή εσπεριδοειδών, πόσοι έλεγχοι έχουν γίνει στις πύλες εισόδου και εξόδου της χώρας και τι αποτελέσματα έχουν υπάρξει; Ποιά είναι τα συγκριτικά αποτελέσματα σε σχέση με την περσινή χρονιά; Σκοπεύει το υπουργείο να εντατικοποιήσει τους ελέγχους, ώστε να εντοπιστούν παράνομες εισαγωγές και εξαγωγές εσπεριδοειδών;
3. Με ποιό τρόπο σκοπεύει το υπουργείο να επιλύσει τα σημαντικά προβλήματα που υπάρχουν στη διενέργεια ποιοτικών ελέγχων; Προτίθεται το υπουργείο να επανεξετάσει τους περιορισμούς (πλαφόν κατανάλωσης καυσίμων, χιλιομετρικές αποζημιώσεις, κ.ά.) ώστε να μπορούν οι υπάλληλοι των περιφερειακών ενοτήτων να διενεργήσουν τους απαραίτητους ελέγχους;
4. Προτίθεται το υπουργείο σε συνεργασία με την Περιφέρεια να προωθήσει τη δημιουργία μικτών κλιμακίων, αποτελούμενων από αστυνομία, ΣΔΟΕ, Σ.ΕΠ.Ε., ΙΚΑ, γεωτεχνικούς των περιφερειακών ενοτήτων, ώστε πραγματικά να υπάρχουν σοβαροί, τακτικοί και αποτελεσματικοί έλεγχοι;
5. Προτίθεστε να ενισχύσετε με εργαζόμενους τον ΕΛΓΑ, ή εν τέλει αποτελεί κρυφό σχεδιασμό σας η παράδοση της γεωργικής ασφάλισης σε ιδιώτες;
6. Σε ποιό στάδιο βρίσκονται οι διαδικασίες υλοποίησης του προγράμματος διανομής φρούτων στα σχολεία; Έχει τεθεί κάποια δέσμευση στον ανάδοχο, σχετικά με τον προμηθευτή των οπωροκηπευτικών και την τιμή πληρωμής του παραγωγού αυτών; Σχεδιάζει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας και Υγείας, με βάση το πρόβλημα του υποσιτισμού στα σχολεία, τη μονιμοποίηση αντίστοιχων προγραμμάτων και τη χρηματοδότησή τους;
Ερωτάται ο κύριος υπουργός Εργασίας,
1. Πόσοι έλεγχοι έχουν γίνει από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου στα συσκευαστήρια και στις βιομηχανίες μεταποίησης ώστε να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν παραβιάσεις της εργασιακής και ασφαλιστικής νομοθεσίας; Τι αποτελέσματα έχουν υπάρξει;
2. Θεωρεί το υπουργείο ότι η αποψίλωση υπηρεσιών, όπως των ΙΚΑ, ή ακόμα και οι συγχωνεύσεις αυτών, βοηθούν, ή στην πράξη έχουν οδηγήσει στην ουσιαστική διάλυση των ελεγκτικών μηχανισμών;
3. Προτίθεται να διατηρήσει το Τμήμα Τεχνικής & Υγειονομικής Επιθεώρησης Αργολίδας του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας με έδρα το Ναύπλιο, ώστε να μπορεί ουσιαστικά και μέσα από ένα πιο συντονισμένο και συνολικό σχεδιασμό να συμβάλει στους απαραίτητους ελέγχους; Προτίθεται να διατηρήσει το τμήμα τεχνικής & υγειονομικής επιθεώρησης Άρτας του σώματος επιθεωρητών εργασίας με έδρα την Άρτα;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Κοδέλας Δημήτριος
Αποστόλου Ευάγγελος
Όλγα Γεροβασίλη
Θανάσης Πετράκος
Έφη Γεωργοπούλου
