Τους τρόπους με τους οποίους θα αντιμετωπίζουν στο μέλλον οι τράπεζες τις επιπτώσεις από τις καθυστερήσεις πληρωμών και την υπερχρέωση φυσικών και νομικών προσώπων, ορίζει απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδας που δημοσιεύθηκε σήμερα στο ΦΕΚ (αριθμός φύλλου 1582).
Η Εκτελεστική Επιτροπή της Τράπεζας της Ελλάδας, θέτει το «Πλαίσιο εποπτικών υποχρεώσεων για τη διαχείριση των ανοιγμάτων σε καθυστέρηση και των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων», μέσω του οποίου παρουσιάζονται οι πιο συνηθισμένοι, στη διεθνή πρακτική, τύποι ρυθμίσεων για διευθέτηση της υπερχρέωσης.
Μεταξύ αυτών είναι η μερική διαγραφή χρεών, η παροχή πρόσθετης εξασφάλισης από τον δανειολήπτη, η πώληση και ενοικίαση του ακινήτου η οποία μπορεί να συνοδεύεται με παραχώρηση του δικαιώματος διαμονής στο ακίνητο έναντι μισθώματος (συνήθως για μια ελάχιστη περίοδο τριών ετών).
Επίσης στις ρυθμίσεις είναι η μεταβίβαση/πώληση του δανείου/αναπροσαρμοσμένο υπόλοιπο, σε άλλο ίδρυμα, πιστωτή ή χρηματοδοτικό σχήμα, η ανταλλαγή με στεγαστικό δάνειο μικρότερης αξίας αλλά και η ρευστοποίηση εξασφαλίσεων.
Για τις επιχειρήσεις, μεταξύ των ενδεικτικών ρυθμίσεων που παρουσιάζονται είναι η λειτουργική αναδιάρθρωση με αλλαγή της διοίκησης της επιχείρησης όταν οι πιστώτρια/ες τράπεζες θεωρούν την επιχείρηση βιώσιμη υπό προϋποθέσεις, αλλά η υφιστάμενη διοίκηση δεν συνεργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση. Επίσης, στις ρυθμίσεις περιλαμβάνονται και οι ανταλλαγές χρέους με μετοχικό κεφάλαιο.
Η εν λόγω Πράξη τίθεται σε εφαρμογή από την 31η Δεκεμβρίου του 2014, κατ’ εξαίρεση πάντως οι απαιτήσεις που αφορούν τη σύσταση από τα Πιστωτικά Ιδρύματα του Διοικητικού Οργάνου για την παρακολούθηση των καθυστερήσεων (ΔΟΚ) και την καταγραφή της στρατηγικής διαχείρισης των ανοιγμάτων σε καθυστέρηση και των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (ΣΔΚ) θα πρέπει να έχουν υλοποιηθεί μέχρι 30 Ιουνίου 2014.
Επίσης μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου θα πρέπει να πραγματοποιηθεί η αναβάθμιση των συστημάτων και η ολοκλήρωση των λειτουργικών απαιτήσεων (σχεδιασμός τύπων ρύθμισης, σχεδιασμός μεθοδολογιών αξιολόγησης, κλπ).
Αναλυτικότερα, ανάλογα με τον χαρακτήρα της ρύθμισης προτείνονται τα εξής:
Βραχυπρόθεσμες λύσεις:
α) Τόκοι μόνο κατά τη διάρκεια βραχυπρόθεσμης περιόδου.
β) Μειωμένες τοκοχρεολυτικές δόσεις κατά τη διάρκεια βραχυπρόθεσμης
περιόδου.
γ) Περίοδος χάριτος.
δ) Αναβολή πληρωμής δόσης/δόσεων.
ε) Τακτοποίηση καθυστερούμενου υπολοίπου.
στ) Κεφαλαιοποίηση καθυστερήσεων.
Μακροπρόθεσμες λύσεις:
Σε αυτές περιλαμβάνονται τα σχέδια αποπληρωμής η διάρκεια των οποίων ισούται ή υπερβαίνει τα πέντε έτη.
Ειδικότερα, προτείνονται:
α) Μόνιμη μείωση του επιτοκίου ή του συμβατικού περιθωρίου.
β) Αλλαγή τύπου επιτοκίου (π.χ. από κυμαινόμενο σε σταθερό).
γ) Παράταση της διάρκειας.
δ) Διαχωρισμός ενυπόθηκου δανείου σε:
i. Ενα βιώσιμο δάνειο με εμπράγματη εξασφάλιση, το οποίο ο δανειολήπτης αποπληρώνει με βάση την εκτιμώμενη μελλοντική ικανότητα αποπληρωμής.
ii. Υπόλοιπο του δανείου, στο οποίο δεν λογίζονται τόκοι έως μια μεταγενέστερη ημερομηνία αποπληρωμής.
ε) Πρόσθετη εξασφάλιση από τον δανειολήπτη, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης λύσης ρύθμισης.
στ) Λειτουργική αναδιάρθρωση επιχείρησης.
ζ) Συμφωνίες ανταλλαγής χρέους με μετοχικό κεφάλαιο.
Λύσεις οριστικής διευθέτησης:
Ως λύση οριστικής διευθέτησης ορίζεται οποιαδήποτε μεταβολή του είδους της συμβατικής σχέσης μεταξύ ιδρύματος και δανειολήπτη ή ο τερματισμός αυτής, αποσκοπώντας στην οριστική τακτοποίηση της απαίτησης του ιδρύματος έναντι του δανειολήπτη.
Οι λύσεις που προτείνονται περιλαμβάνουν τα εξής:
α) Εθελοντική παράδοση ενυπόθηκου ακινήτου στο πλαίσιο ευρύτερης ρύθμισης.
β) Μετατροπή σε χρηματοδοτική μίσθωση, με την οποία ο δανειολήπτης μεταβιβάζει την κυριότητα του ακινήτου στο ίδρυμα και υπογράφει μια σύμβαση χρηματοδοτικής μίσθωσης για ελάχιστη χρονική διάρκεια (συνήθως πέντε έτη).
γ) Πώληση και ενοικίαση, με την οποία ο δανειολήπτης μεταβιβάζει την κυριότητα του ακινήτου, αποπληρώνοντας μέρος ή το σύνολο του δανείου.
Η συμφωνία μπορεί να συνοδεύεται με παραχώρηση του δικαιώματος διαμονής στο ακίνητο για κάποια ελάχιστη χρονική διάρκεια έναντι μισθώματος (συνήθως για μια ελάχιστη περίοδο τριών ετών).
δ) Μεταβίβαση του δανείου.
ε) Αντικατάσταση παλαιού δανείου με νέο μικρότερου υπολοίπου.
στ) Διαχείριση σε εκκαθάριση στο πλαίσιο της πτωχευτικής διαδικασίας.
ζ) Ρευστοποίηση εξασφαλίσεων.
