Τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου για το νέο Εθνικό Σύστημα Πολιτικής Προστασίας, το οποίο περιλαμβάνει και την ίδρυση Εθνικής Αρχής Πολιτικής Προστασίας, όπως είχε ανακοινώσει ο Πρωθυπουργός.
Πρόκειται για ριζική αναδιάρθρωση του συστήματος Πολιτικής Προστασίας της χώρας στα πρότυπα των πλέον προηγμένων κρατών. Προβλέπεται ενιαία αντιμετώπιση, ανεξάρτητα από το είδος, την έκταση, την πολυπλοκότητα, την αιτία και την περιοχή εκδήλωσης των σχετικών συμβάντων, με εφαρμογή σε όλα τα επίπεδα διοίκησης: κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό και σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
Αφορά όλες τις φάσεις κινητοποίησης του κρατικού μηχανισμού, από την πρόληψη ως την αποκατάσταση, για όλες τις κατηγορίες κινδύνων και ανεξάρτητα από το μέγεθος και την ένταση των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.
Με λειτουργική, επιχειρησιακή και επιστημονική αναβάθμιση, εξασφαλίζεται η ικανότητα αποτελεσματικής ανταπόκρισης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, οι οποίες προκαλούνται από φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές, καθώς και στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, η οποία χαρακτηρίζεται από ακραία καιρικά φαινόμενα, κλιμακούμενης έντασης και μεγαλύτερης συχνότητας.
Πυρήνα της νομοθετικής πρωτοβουλίας, συνιστά η θεσμοθέτηση της Εθνικής Αρχής Πολιτικής Προστασίας, η οποία θεσπίζεται ως αυτοτελής δημόσια Υπηρεσία, υπαγόμενη στον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη.
Στο πλαίσιο της Εθνικής Αρχής θα λειτουργεί το Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο Πολιτικής Προστασίας (Ε.Σ.ΚΕ.Π.Π.) ως Ειδική Υπηρεσία της Εθνικής Αρχής. Η λειτουργία του θα είναι σε 24ωρη βάση ως κέντρο διοίκησης, ελέγχου, επικοινωνιών και συντονισμού για όλες τις δράσεις πολιτικής προστασίας επιπέδου κεντρικής διοίκησης. Θα μπορεί να επεμβαίνει τόσο σε περιφερειακό όσο και σε τοπικό επίπεδο, ανάλογα με την εκτίμηση της κατάστασης.
Η Εθνική Αρχή αναλαμβάνει επιτελικό ρόλο στο αναβαθμισμένο Εθνικό Σύστημα Πολιτικής Προστασίας, το οποίο περιλαμβάνει την οργάνωση, ετοιμότητα, κινητοποίηση και συντονισμό των δράσεων του Εθνικού Συστήματος σε όλες τις φάσεις του κύκλου διαχείρισης εκτάκτων αναγκών.
Θεσμοθετείται ο ολιστικός χαρακτήρας του Εθνικού Συστήματος Πολιτικής Προστασίας. Θα συντονίζει το σύνολο του κρατικού μηχανισμού, εθελοντικές και μη κυβερνητικές οργανώσεις του Συστήματος Εθελοντισμού Πολιτικής Προστασίας. Επίσης, θα συντονίζει φορείς του ιδιωτικού τομέα ενώ θα αξιοποιεί την ενεργό συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών.
Για πρώτη φορά εξειδικεύονται και θεσμοθετούνται 19 «Λειτουργίες Έκτακτης Ανάγκης» (ΛΕ.Ε.Α.), στη βάση των οποίων θα οργανώνεται το Σύστημα Πολιτικής Προστασίας. Οι κύριοι και υποστηρικτικοί φορείς θα οργανώνονται βάσει Πρωτοκόλλων Συντονισμού, ώστε να παρέχουν συντονισμένα την εκάστοτε «Λειτουργία Έκτακτης Ανάγκης».
Ενδεικτικά στις ΛΕ.Ε.Α. περιλαμβάνονται η ΛΕ.Ε.Α. Ενημέρωσης και προειδοποίησης πολιτών, Πυρόσβεσης και διάσωσης, Μεταφοράς πληγέντων, ανθρώπινου δυναμικού και μέσων, Περιβαλλοντικής ρύπανσης και αποκατάστασης φυσικού περιβάλλοντος, Υποδομών Μεταφορών, Καταγραφής συνεπειών κ.α.. με στόχος τη συγκεκριμενοποίηση και την αποτελεσματική οργάνωση των λειτουργιών.
Η πρόβλεψη κατάρτισης «Πρωτοκόλλων Συντονισμού» μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων αποτελεί σημαντική καινοτομία, ώστε να οργανωθεί στην πράξη η παροχή των Λειτουργιών Έκτακτης Ανάγκης και συνολικά το Εθνικό Σύστημα Πολιτικής Προστασίας. Τα δε πρωτόκολλα συντονισμού θα εξειδικεύονται με βάση κατευθυντήριες οδηγίες που εκδίδονται από την Εθνική Αρχή, ώστε να επιτυγχάνεται η ομοιογένεια και η λειτουργικότητα τους.
Με τον εμπλουτισμό των αρμοδιοτήτων των Γραφείων Πολιτικής Προστασίας των Δήμων και των Αυτοτελών Διευθύνσεων Πολιτικής Προστασίας των Περιφερειών, το σχέδιο νόμου επιχειρεί να αξιοποιήσει στο μέγιστο δυνατό βαθμό τις υπάρχουσες δομές. Έτσι ώστε να μη δημιουργήσει παράλληλες, ανταγωνιστικές και κατακερματισμένες αρμοδιότητες, αλλά αντιθέτως -με τον καλύτερο δυνατό τρόπο- να εξασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα.
Εξειδικεύονται διακριτά τα επίπεδα Διαχείρισης και Συντονισμού σε τοπικό, περιφερειακό και κεντρικό επίπεδο, όπου θα λειτουργούν αντίστοιχα Κέντρα Συντονισμού. Για να διασφαλιστεί η λειτουργικότητα του νέου συστήματος ορίζονται ως Συντονιστές Έκτακτης Ανάγκης οι επικεφαλής των ως άνω τμημάτων και αυτοτελών Διευθύνσεων σε επίπεδο Περιφέρειας, Περιφερειακής Ενότητας και Δήμου αντίστοιχα.
Θεσπίζονται Τοπικές, Περιφερειακές αλλά και η Εθνική Επιτροπή Έκτακτης Ανάγκης, στις οποίες συμμετέχουν οι Αρχές Πολιτικής Προστασίας κάθε επιπέδου (Δήμαρχος, Αντιδήμαρχος/ Περιφερειάρχης, Θεματικός, Χωρικός Αντιπεριφερειάρχης / Διοικητής Εθνικής Αρχής αντίστοιχα κλπ) καθώς και εκπρόσωποι του Πυροσβεστικού Σώματος, της Ελληνικής Αστυνομίας, του Λ.Σ.-ΕΛΛ.ΑΚΤ και των Ενόπλων Δυνάμεων του αντίστοιχου επιπέδου. Οι Επιτροπές αυτές συγκαλούνται σε περιπτώσεις καταστάσεων εκτάκτων αναγκών όταν από την εκτίμηση της κατάστασης προκύπτουν αυξημένες ανάγκες διαχείρισής τους στο αντίστοιχο διοικητικό επίπεδο. Ακόμη, διευκρινίζονται τα προληπτικά μέτρα, όπως η «οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση πληθυσμού» σε σχέση με τα μέτρα αντιμετώπισης, όπως οι «επιχειρήσεις απεγκλωβισμού και διάσωσης».
Νομοθετείται το «Σύστημα Ετοιμότητας και Κινητοποίησης Πολιτικής Προστασίας», προσδιορίζονται τα «Επίπεδα Κλιμάκωσης» με βάση την «Εκτίμηση Κατάστασης», ενώ προβλέπεται η απευθείας ενεργοποίηση σε κεντρικό επίπεδο σε εξαιρετικές περιπτώσεις ή για νησιωτικές περιοχές, όπου δεν επαρκούν τα υπάρχοντα μέσα αντιμετώπισης.
Ειδικότερα, εξειδικεύονται οι «Καταστάσεις Έκτακτης Ανάγκης και Ειδικής Κινητοποίησης». Η δε Κατάσταση Ειδικής Κινητοποίησης Πολιτικής Προστασίας, ανάλογα με την εκτίμηση της κατάστασης και ιδιαίτερα των συνεπειών του καταστροφικού φαινομένου, μπορεί να κλιμακώνεται σε Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης Πολιτικής Προστασίας ή σε Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης Εθνικής Σημασίας.
Προβλέπεται η κατάρτιση «Εθνικού Καταλόγου Κινδύνων και Απειλών», αναβαθμίζεται και οργανώνεται η συνεργασία με την επιστημονική κοινότητα καθώς και το σύστημα εθελοντισμού.
Η Υπουργός Προστασίας του Πολίτη καλεί τους πολίτες και κάθε ενδιαφερόμενο κοινωνικό εταίρο να συμμετάσχει στη δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση για το σχέδιο νόμου «Εθνικό Σύστημα Πολιτικής Προστασίας» προκειμένου να καταθέσουν τις απόψεις τους, οι οποίες θα συμβάλλουν στην οριστική διαμόρφωση του. Λόγω του ότι πρόκειται για επείγουσες ρυθμίσεις, η διαβούλευση θα ολοκληρωθεί στις 9 το πρωί της 16ης Μαΐου 2019.
