Γράφει: Νίκος Μπιλανάκης
Δεν κατάγομαι από την Άρτα και κατοικώ σε αυτήν μόνο τα τελευταία λίγα χρόνια. Ίσως αυτό να θεωρηθεί από κάποιους ικανή αιτία για να αποκλειστώ από τον διάλογο για το μέλλον της πόλης της Άρτας, ενόψει των δημοτικών εκλογών. Ίσως πάλι, η φρέσκια ματιά ενός νέου κατοίκου της να θεωρηθεί από κάποιους άλλους ότι αποτελεί και το συγκριτικό πλεονέκτημα του. Έτσι ή αλλιώς, και χωρίς ιδιοτελή κίνητρα, αφού δεν είμαι υποψήφιος κανενός συνδυασμού, καταθέτω στη δημόσια διαβούλευση κάποιες προτάσεις που αφορούν στην αναμόρφωση του κοινού μας χώρου.
1.Είναι αναγκαίο να συμφωνήσουμε στην υιοθέτηση ενός συμβόλου για τη πόλη μας, που ως brand-name όχι μόνο θα σημαίνει άμεσα και χωρίς λόγια την Άρτα, αλλά θα συμπυκνώνει και θα υποδηλώνει την στρατηγική που θα έχουμε υιοθετήσει για αυτήν. Έτσι είναι αυτονόητο ότι αν υιοθετήσουμε ως σύμβολο της πόλης το γεφύρι με το ποτάμι, όπως είναι το αναμενόμενο, θα πρέπει να υιοθετήσουμε ταυτόχρονα και μία στρατηγική που θα αναδεικνύει το γεφύρι-ποτάμι ως κύριο φόντο της πόλης.
2.Η Άρτα είναι παραποτάμια πόλη. Το ποτάμι πρέπει να ενσωματωθεί στην πόλη και η πόλη να επεκταθεί και στις δύο πλευρές του. Το ποτάμι, όσο διατρέχει την πόλη πρέπει να γίνει τμήμα ενός ευρύτερου χώρου-πάρκου, φροντισμένου και φωτεινού, στον οποίο η πόλη θα μπορεί να αναπτύξει δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου, να αθλείται, να δημιουργεί πολιτισμό, να διασκεδάζει, να συναντάται, να απολαμβάνει στιγμές ηρεμίας. Για να συμβούν αυτά πρέπει να πραγματοποιηθούν τα αναγκαία αντιπλημμυρικά έργα, να γίνει χωροταξική τακτοποίηση και ανάδειξη του παραποτάμιου χώρου με κυρίαρχη τη δημιουργία εγκαταστάσεων για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων ελεύθερου χρόνου, αθλητικών εγκαταστάσεων αλλά και δράσεων που θα εκμεταλλευτούν και θα αναδείξουν τη χρήση των νερών του ποταμού. Η δημιουργία όλων αυτών των έργων θα μπορούσε να υποβοηθηθεί από συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα. Η κατασκευή επίσης περισσότερων, με υψηλά αισθητικά στάνταρ γεφυριών θα «σπρώξουν» περισσότερο τη πόλη ώστε να επεκταθεί και στις δυο πλευρές του ποταμού ενώ επίσης θα συμβάλλει στην ανάπτυξη της.
3. Η πόλη δεν μπορεί να πορευτεί χωρίς την ιστορική της μνήμη, το αρχαίο και βυζαντινό παρελθόν της. Η ανάδειξη όλων των βυζαντινών εκκλησιών της (με τις ανάλογες εργασίες συντήρησης και φωτισμού τους) με τη δημιουργία περιπατητικού μονοπατιού που θα τις συνδέει, αποτελεί μια ιδέα που ήδη έχει κατατεθεί και αναμένεται να υλοποιηθεί, ούτως ώστε να εμπλουτίσει τη ζωή των κατοίκων της αλλά και να στηρίξει τον εκκλησιαστικό τουρισμό. Η πόλη ακόμα δεν μπορεί να πορευτεί στο μέλλον χωρίς την πρόσφατη μνήμη της. Το Ιμαρετ, το Ξενία, το παλιό Δημαρχείο, τα Ψαροπλιά, τα κλασσικής αρχιτεκτονικής σπίτια που κοσμούν την πόλη πρέπει να συντηρηθούν για να μπορεί η πόλη να αφηγείται την ιστορία της, να μπορούν οι παλιοί να θυμούνται τους δρόμους που περπάτησαν και οι νέοι να ακολουθήσουν τους δρόμους των παλιών στη πορεία τους για το μέλλον.
4. Η σύγχρονη πόλη της Άρτας αποτελείται από την διοικητική συνένωση περισσότερων μικρότερων και ξεχωριστών μέχρι τώρα δήμων και κοινοτήτων. Χρειάζεται λοιπόν από τώρα να εκπονηθεί και να υιοθετηθεί ένα μακρόπνοο πολεοδομικό σχέδιο που θα στοχεύει στην διατήρηση μεν της ιδιαιτερότητας όλων αυτών των τοπικών κοινοτήτων αλλά και στην ενοποίηση τους, με μακροπρόθεσμο σχεδιασμό για την απόκτηση όλων εκείνων των απαραίτητων χώρων δημόσιας χρήσης που θα έχει ανάγκη ο μελλοντικός μοναδικός δήμος της Άρτας. Αξίζουμε να ζούμε σε όμορφες πόλεις (με μεγάλους δρόμους, μεγάλα πάρκα, πεζοπορικές διαδρομές και όμορφα δημόσια κτήρια) και αυτό μπορούμε να το πετύχουμε μόνο με τον μακροπρόθεσμο πολεοδομικό σχεδιασμό, ένα σχεδιασμό που μπορεί να πετυχει ταυτόχρονα προστασία του περιβάλλοντος τοπική ανάπτυξη και κοινωνική συνοχή. Αποτελεί κορυφαία πολιτική επιλογή να θεωρηθεί ο δημόσιος χώρος στην Άρτα «είδος εν αμεπαρκεία» και να τεθεί συγκεκριμμένος επιθυμητό ποσοτικός στόχος για την αύξηση του.
5. Η Άρτα συνάμα απέχει μόνο 20χλμ από την θάλασσα και από ένα θαυμάσιο οικοσύστημα, τον Αμβρακικό κόλπο. Η ανάδειξη του παραθαλάσσιου μετώπου της πόλης (δημιουργία πλαζ, ανάδειξη των νησιών του και της διευκόλυνσης της επικοινωνίας της Άρτας με αυτόν π.χ. μέσω του Αράχθου ή μέσω ενός τοπικού τράμ) θα επέτρεπε την ανάπτυξη τουρισμού και συνάμα την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Η Άρτα πρέπει να ανοίξει προς την θάλασσα, υιοθετώντας ένα σχέδιο με φαντασία που θα ενοποιεί πόλη, ποταμό και θάλασσα. Συνάμα η προβολή των ιδιαιτεροτήτων του Αμβρακικού (προώθηση του bird watching και ανάδειξη του αλιευτικού του πλούτου και παραδόσεων με μια σειρά δραστηριοτήτων που πρέπει να αναληφτούν) θα αναδείκνυε την ιδιαιτερότητα της περιοχής και θα επέτρεπε την περαιτέρω ανάπτυξη τουρισμού. Η ακτοπλοική σύνδεση των πόλεων του Αμβρακικού (Πρέβεζα, Βόνιτσα, Αμφιλοχία, Μενίδι, Άρτα) πιστεύουμε ότι θα τις ενδυνάμωνε και θα προωθούσε το εμπόριο και τον τουρισμό.
6. Κυρίαρχη πηγή πλούτου για τους κατοίκους της Άρτας είναι ο πρωτογενής τομέας παραγωγής. Κυρίαρχο μέλημα του οργανισμού του Δήμου της Άρτας θα έπρεπε να ήταν η δραστηριοποίση του ώστε να προστατεύσει και να αναπτύξει τη φυτική και ζωική παραγωγή και την αλιεία στη περιοχή του Δήμου, να υποστηρίξει τον αγροτικό κόσμο και να βελτιώσει την οργάνωση των αγροτικών εκμεταλεύσεων.Μαξιμαλιστικές και ανεφάρμοστες διακηρύξεις με στόχο τη χρησιμοποίηση του Δήμου ως μηχανισμού για την αντιμετώπιση της ανεργίας, της ανάπτυξης κλπ πρέπει να δώσουν τη θέση τους σε εφικτές και προγραμματικές επιδιώξεις.
7. Ο Δήμος Αρταίων να γίνει ένας κοινωνικός οργανισμός που θα διοικείται δημοκρατικά. Γενικά, οι δήμοι αποτελούν απολύτως διοικητικό και καθόλου κοινωνικό οργανισμό, που διοικούνται από αιρετά όργανα που διαθέτουν άμεση δημοκρατική νομιμοποίηση. Δυστυχώς όμως ακόμα και σήμερα συγκροτούνται με βάση τις ανάγκες των κομμάτων με αποτέλεσμα στο δημοτικό συμβούλιο να εκφράζονται σχεδόν αποκλειστικά οι τοπικές κομματικές οργανώσεις. Και αυτό γιατί είναι οι μόνες ομάδες που δρουν οργανωμένα εν’ όψει εκλογών και μπορούν και συσσωρεύουν ψήφους σε συγκεκριμένα πρόσωπα έτσι ώστε να τα εκλέξουν και να τα ελέγχουν.
Αντιθέτως στο δημοτικό συμβούλιο δεν εκφράζονται οι κοινωνικές ομάδες, τα αθλητικά σωματεία, οι πολιτιστικοί σύλλογοι, οι γειτονιές, οι επαγγελματικές, επιστημονικές και ηλικιακές ομάδες. Οι δημοτικές εκλογές όμως είναι μια μοναδική ευκαιρία για τέτοιες ομάδες κοινωνικής αυτοοργάνωσης να εκπροσωπηθούν και να συνεργαστούν στον δήμο σύμφωνα με τις επιδιώξεις τους. Στην Άρτα, κάθε σύλλογος, κάθε σωματείο, κάθε γειτονιά, κάθε ομάδα πολιτών, θα έπρεπε να οργανώνεται προεκλογικά, να προκαθορίζει επιδιώξεις και να συγκεντρώνει τις ψήφους τους ανάλογα με την κοινωνική της δύναμη. Από την στιγμή που κάθε πολίτης θα συμμετέχει ενεργά στη πόλη, θα κοινωνικοποιηθεί ο διοικητικός οργανισμός του Δήμου. Τότε, η λειτουργία του θα έχει δημοκρατικό νόημα μόνο σε ένα πλαίσιο σεβασμού των κανόνων που προδιαγράφουν τις αρμοδιότητες του και τους τρόπους ελέγχου του. Διαβούλευση πριν τη λήψη των αποφάσεων, δημοσιοποίηση τους στο διαδίκτυο με υιοθέτηση των αρχών του e-governance και συνεχής λογοδοσία των διοικούντων θεωρούνται βασικές και κλασικές πλέον αρχές δημοκρατικής διακυβέρνησης που μπορούν να εφαρμοστούν και στο Δήμο.
8. Δράσεις που θα προωθούν την αλληλεγγύη. Μια πόλη δεν έχει μέλλον αν αρκετοί πολίτες της ζούν στο περιθώριο, αν δεν καταφέρνει να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες με σκοπό την διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και την έμπρακτη αλληλεγγύη, ιδιαίτερα στις δύσκολες εποχές της κρίσης. Η αλληλεγγύη στους άπορους, στους ηλικιωμένους, στους ασθενείς, στους άστεγους κλπ πρέπει να λάβει συγκεκριμένη μορφή με διάφορες δράσεις. Πρωτοβουλία πρέπει επίσης να αναληφθεί με σκοπό την ενσωμάτωση των μεταναστών στην ζωή της πόλης, με άξονα δράσης τοσο το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους όσο και της ασφάλειας των υπολοίπων γηγενών.
9. Πρωτεύον πεδίο δραστηριοποίησης του Δήμου αποτελεί η υπεράσπιση της ποιότητας των δημόσιων αγαθών (π.χ. ύδρευση, δημόσιοι δρόμοι) και των συλλογικών υποδομών (π.χ. κοινόχρηστοι χώροι). Η επιτυχής προσπάθεια για παροχή ποιοτικών δημόσιων αγαθών και ανοιχτών κοινόχρηστων χώρων, όπου δεν θα αποκλείονται οι οικονομικά ασθενέστεροι αποτελεί το κυρίαρχο στοίχημα κάθε δημοτικής αρχής.
10. Εξωστρέφεια στην πόλη. Οδική διασύνδεση της πόλης της Άρτας με τις άλλες όμορες πόλεις: Ιωάννινα, Πρέβεζα, Τρίκαλα, Καρδίτσα. Το καλύτερο οδικό δίκτυο θα ελαχιστοποιήσει τις αποστάσεις, θα υποβοηθήσει τις μετακινήσεις των κατοίκων αυτών των πόλεων, θα ομογενοποιήσει τις αγορές και εν τέλει θα δράσει αναπτυξιακά. Η ανάπτυξη του αεροδρομίου του Άκτιου αλλά και των Ιωαννίνων θα στηρίξει και την Άρτα, συνδέοντας την με την υπόλοιπη Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο, στηρίζοντας την εξωστρέφεια μιας πόλης που θα βασίζεται στην παραγωγή ποιοτικών προϊόντων (γεωργικών, τουριστικών και οικολογικών προιόντων).
Οι παραπάνω προτάσεις δεν φιλοδοξούν να αποτελέσουν βέβαια πολιτικό πρόγραμμα δημοτικής παράταξης. Μερικές οραματικές ιδέες καταθέτω που αν μπολιαστούν σε μια συζήτηση για τη μελλοντική πόλη μας, θα είχαν επιτελέσει το σκοπό τους.
Ν. Μπιλανάκης
Γιατρός
Niko.bila@yahoo.com
