Η κατάσταση στο 1ο Δημοτικό Σχολείο της Ανατολής, με τις ρηγματώσεις και τις διαβεβαιώσεις ότι το κτίριο είναι ασφαλές, αναδεικνύει τα συνολικότερα προβλήματα των σχολικών κτιριακών υποδομών στο λεκανοπέδιο Ιωαννίνων. Πολύ περισσότερο στον αστικό ιστό, όπου τα περισσότερα κτίρια μετρούν δεκαετίες και η ανεύρεση χώρων για την ανέγερση νέων είναι εξαιρετικά δύσκολη.
Η σχολική στέγη βέβαια δεν αποτέλεσε ποτέ προτεραιότητα.. Ούτε για το κράτος, ούτε για την αυτοδιοίκηση.
Και όσο ο χρόνος περνά τόσο τα κτίρια παλιώνουν και τα προβλήματα αυξάνονται.
Η απουσία οικοδομικών αδειών για αρκετά σχολεία είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Τα στοιχεία που είχε δημοσιοποίησε μερικούς μήνες πριν η Ένωση Γονέων, αποτυπώνουν την ζοφερή κατάσταση.
-Το 50% των κτηρίων των Νηπιαγωγείων έχουν κατασκευαστεί πριν τον αντισεισμικό κανονισμό του 1985 και μόνο το 7% έχει κατασκευαστεί με τον κανονισμό του 2000.
-Από τα 39 διδακτήρια των Δημοτικών σχολείων, τα 12 έχουν κατασκευαστεί πριν το 1959.
-Υπάρχουν σχολεία που κατασκευάστηκαν την πρώτη 10/ετία του 1900 πχ Καπλάνειο).
-Από το σύνολο των σχολείων τα 12 κατασκευάστηκαν από το 1959 έως το 1985, 9 από το 1985 έως το 1990 και μόνο 6 μετά το 2000. Δηλαδή, μόνο τα 6 από τα 39 σχολεία της πόλης έχουν κτιστεί με τον κανονισμό του 2000 που θεωρείται ασφαλής σήμερα.
Αντίστοιχη κατάσταση επικρατεί και στα σχολεία της β/θμιας εκπαίδευσης, πολλά από τα οποία παρουσιάζουν σε σημεία τους, εικόνα βομβαρδισμένου σχολείου.
Σημαντικό ζήτημα είναι τα σχολεία που στεγάζονται στα λεγόμενα «κληροδοτήματα». Είναι τα περισσότερα ιστορικά κτήρια που διαχειρίζονται από ένα νομικό πρόσωπο (Δ.Σ) στο οποίο συμμετέχουν ο Δήμος, η Εκκλησία, άλλοι φορείς και ιδιώτες.
Λόγω του ότι είναι διατηρητέα μνημεία απαιτούν, εξαιτίας των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους, αυξημένες δαπάνες επισκευής- συντήρησης (1ο Γυμνάσιο, Δημοτικά και ΓΕ.Λ. Ζωσιμαίας Σχολής, 4ο ΓΕ.Λ., 5ο ΓΕ.Λ., Μουσικό Σχολείο κ.ά.) ενώ απαγορεύονται σημαντικές λειτουργικές παρεμβάσεις (πχ ασανσέρ ΑμΕΑ).
Παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες είναι πραγματικά ευτύχημα που υπάρχουν… Γιατί αν απουσίαζαν από τον χάρτη της εκπαίδευσης, τότε το πρόβλημα στέγης θα είναι εκρηκτικό και αξεπέραστο.
Κι όλα αυτά στα Γιάννινα, την πόλη των γραμμάτων..
Στα όρια του Δήμου Ιωαννιτών λειτουργούν 145 σχολικές μονάδες. Αρκετές χωρίς οικοδομική άδεια καθώς έχουν κατασκευαστεί από τον πάλαι ποτέ κρατικό Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων.. Το κράτος κατασκεύαζε, το κράτος δεν αδειοδοτούσε.
Στην πορεία τα κτίρια πέρασαν στην αυτοδιοίκηση και η απουσία οικοδομικών αδειών αναδείχθηκε σε ένα τεράστιο αγκάθι, αφού καθιστά αδύνατη οποιαδήποτε παρέμβαση.
Το πρόβλημα είναι οριζόντιο. Αφορά δηλαδή ολόκληρη την χώρα, χωρίς τα συναρμόδια υπουργεία να μεριμνούν για την απαιτούμενη λύση.
Στην πόλη των γραμμάτων λοιπόν μεγάλη και καινούρια σχολική μονάδα έχει να εγκαινιαστεί εδώ και δεκαετίες..
Οι μοναδικές παρεμβάσεις των τελευταίων ετών ήταν τα ΣΑΠ στο παλιό Χατζηκώστα και το Νηπιαγωγείο στους πρώην στρατιωτικούς φούρνους..