Η προσωπική ιστορία των ανθρώπων που έδρασαν είτε ως πρωταγωνιστές είτε ως άγνωστοι συμμέτοχοι των ηρωικών στιγμών του αγώνα του 1821 για την απελευθέρωση της χώρας (και ιδιαίτερα οι αφανείς γυναίκες) αποτυπώνονται καλύτερα στην μνήμη μας μέσα από άγνωστες πτυχές της ζωής τους.
Τέτοιες ιστορίες συνδεδεμένες με ονόματα διασώζουν ευκολότερα την συλλογική μνήμη και ιστορία του τόπου όταν γίνονται γνωστές στο ευρύ κοινό αφού έτσι εμπνέουν, παραδειγματίζουν και διδάσκουν τους νεότερους κατοίκους της χώρας.
Ο Φορέας Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου – Ακαρνανικών Ορέων υπό την επιστημονική εποπτεία και τον συντονισμό εξειδικευμένου επιστημονικού προσωπικού του Δασαρχείου Ιωαννίνων τιμώντας την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση και την Ιερή Πόλη του Μεσολογγίου συνεχίζει να συνδυάζει δράσεις διατήρησης της φύσης με πρωτοβουλίες για τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης.
Η ανάδειξη της απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς της περιοχής σε συνδυασμό με την ιστορία και τον πολιτισμό της αποτελούν άρρηκτα δεμένα στοιχεία της τοπικής κληρονομιάς και αναδεικνύουν περαιτέρω την μοναδική φυσιογνωμία της.
Οι γύπες, σύγχρονοι ήρωες επιβίωσης σε ένα περιβάλλον γεμάτο απειλές, όπως παράνομα δηλητηριασμένα δολώματα (φόλες), πυλώνες υψηλής τάσης, ανεμογεννήτριες, μολυβδίαση, φυτοφάρμακα, λαθροκυνήγικ.α έχουν περιοριστεί δραματικά από όλη την ηπειρωτική επικράτεια. Έχουν εξαφανιστεί από τον Μοριά, την Θεσσαλία και την Ήπειρο, αλλά επιβιώνουν στην Ρούμελη όπου αναπαράγονται σε τρεις μικρές αποικίες. Ο Φορέας Διαχείρισης προσπαθώντας να αποκαταστήσει τον πληθυσμό τους απελευθερώνει γύπες από αιχμαλωσία και τη φετινή χρονιά τους ονοματίζει με ονόματα γνωστών ή άγνωστων για το ευρύ κοινό ιστορικών προσώπων που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στα γεγονότα της επανάστασης, κεντρίζοντας το ενδιαφέρον των πολιτών και κινητοποιώντας τους να μάθουν περισσότερα για τους πρωταγωνιστές της εποχής εκείνης. Ταυτόχρονα τα ονόματά τους θα μεταφέρουν μηνύματα για την ελευθερία, την αλληλεγγύη και την συνεργασία, απαραίτητες και για την διατήρηση της φυσικής κληρονομιάς που απειλείται τόσο στην χώρα μας όσο και παγκοσμίως.
Τα πουλιά αυτά μαζί με δεκάδες άλλα από τα Βαλκάνια φέρουν δορυφορικούς πομπούς και οι πτήσεις τους παρακολουθούνται από διεθνείς οργανισμούς και υπηρεσίες των Βαλκανικών χωρών στο πλαίσιο του προγράμματος BalkanDetox. Σε συνέχεια λοιπόν των τριών πουλιών που απελευθερώθηκαν πριν δύο μήνες με τα ονόματα «Βύρων», «Μάρκος» και «Αθανάσιος» (προς τιμή του Λόρδου Βύρωνα, του Μάρκου Μπότσαρη και του Αθανάσιου Ραζή-Κότσικα) τρία ακόμη απελευθερώθηκαν στις 09/04/2021 μετά από δίμηνη φιλοξενία σε ειδικό κλωβό προσαρμογής και εγκλιματισμού που διαχειρίζεται ο Φορέας Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου – Ακαρνανικών Ορέων στον Αράκυνθο. Τα ονόματα των τριών πρώτων πουλιών είναι:
Ιωάννης (προς τιμή του Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλου 1776-1826): Πελοποννήσιος πλούσιος έμπορος που μετέφερε τρόφιμα και πολεμοφόδια στους Πολιορκημένους και επέστρεψε στο Μεσολόγγι σε ηλικία 62 χρονών για να πολεμήσει μαζί τους. Έμεινε στην ιστορία και για την φιλοζωία του. Πριν από την Έξοδο παρέδωσε το αγαπημένο άλογο του σε πεινασμένους αγωνιστές, αποκλείοντας έτσι τη ελπίδα διαφυγής του. Παρά την λιμοκτονία αρνιόνταν να θυσιάσει το σκύλο του που τον είχε αχώριστη συντροφιά, αλλά τελικά του τον τάισαν εν αγνοία του. Όταν το έμαθε μάλωσε τον υπηρέτη του λέγοντας: «-Καλύτερα να πέθαινα, της πείνας, παρά να μου σφάξεις το σκυλί». Και κείνος παρηγορώντας τον του είπε: «-Αύριο πεθαίνεις κι η αφεντιά σου κι εγώ, μα το σκυλί σου θα πούμε πως μας έσωσε ως τότε για να πεθάνουμε ορθοί στα ποδάρια μας κι όχι να πέσουμε στο δρόμο άψυχοι από την πείνα». Την επόμενη ημέρα έχασε την ζωή του στην Έξοδο.
Ελένη (προς τιμήν της Ελένης Στάικου ~1806-1887): Κόρη του Βραχωρίτη οπλαρχηγού Ζαχαράκη Στάικου. Και οι δύο πήραν μέρος στην Έξοδο. Ο πατέρας ακρωτηριάστηκε και η κόρη αιχμαλωτίστηκε. Για να αποφύγει την ατίμωση αυτοτραυματίστηκε βγάζοντας το μάτι της και επέζησε τυφλή. Άφησε ως παρακαταθήκη στην οικογένειά της το δεύτερο κορίτσι που θα γεννιόνταν να παίρνει το όνομά της και το αντρικό χρυσοκέντητο γιλέκο που φορούσε κατά την Έξοδο. Το 2018 η οικογένειά της εμπιστεύτηκε το κειμήλιο στο ιστορικό μουσείο «Διέξοδος» που βρίσκεται στο Μεσολόγγι.
Αλτάνη (προς τιμή της Αλτάνας ή Αλτάνης Ιγγλέζου Μάγιερ ; -1826): Μεσολογγίτισσα, κόρη του Γεώργιου Ιγγλέζου και γυναίκα του πολύ γνωστού Ελβετού φιλέλληνα Ιωάννη Ιακώβου Μάγιερ με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά. Ο Μάγιερ και η Ιγγλέζου ανέλαβαν από κοινού τη φροντίδα της περίθαλψης των τραυματιών του Αγώνα στο νοσοκομείο που στεγάστηκε στο σπίτι της. Όλη η οικογένεια σκοτώθηκε στην Έξοδο (11 Απριλίου 1826) και χάθηκε μαζί τους το περίφημο ημερολόγιο του Ι.Ι. Μάγιερ που περιέγραφε με λεπτομέρεια τα γεγονότα και την ζωή των έγκλειστων κατά την πολιορκία της Ιερής Πόλης.
