Διά της πλαγίας αποφάσισε η κυβέρνηση να πάρει από τους δήμους τα 60 εκατ. ευρώ που θα έπρεπε να είχαν καταβάλλει για τα τέλη ταφής απορριμμάτων του 2022. Ειδικότερα, τροπολογία η οποία προστέθηκε στο τελευταίο νομοσχέδιο που ψηφίστηκε λίγο πριν το κλείσιμο της Βουλής, την περασμένη Τρίτη, προβλέπει ότι το υπουργείο Εσωτερικών αναλαμβάνει να πληρώσει αντί των δήμων στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) το συγκεκριμένο κονδύλι.
Ωστόσο, το ποσό εξακολουθεί να επιβαρύνει τους δήμους, καθώς τα 60 εκατ. ευρώ θα παρακρατηθούν το 2024 από την τακτική τους χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό. Σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση, επιπλέον οφειλόμενο ποσό των δήμων για το τέλος ταφής του 2022, πέραν των 60 εκατ. ευρώ, θα καταβληθεί από τις δημοτικές αρχές.
Η ρύθμιση έχει ήδη προκαλέσει την αντίδραση της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) διότι, όπως υποστηρίζει, δεν ανταποκρίνεται στο αίτημα των δήμων για την αναστολή της καταβολής του τέλους ταφής έως την 31η Δεκεμβρίου του 2023. Το σκεπτικό των τοπικών αρχόντων, συνοψίζεται στην απόφαση του τελευταίου συνεδρίου της ΚΕΔΕ: «Δεν είναι δυνατόν να καλούνται οι Δήμοι και οι δημότες να πληρώσουν την έλλειψη των απαραίτητων υποδομών για τη φιλική προς το περιβάλλον διαχείριση των απορριμμάτων, ο σχεδιασμός και υλοποίηση των οποίων αποτελεί ευθύνη του κεντρικού κράτους».
Τέλος ταφής επιβάλλεται από την 1η Ιανουαρίου 2022 για τις ποσότητες ανεπεξέργαστων αστικών αποβλήτων που διατίθενται σε χώρους υγειονομικής ταφής (ΧΥΤ) καθώς και για τα υπολείμματα επεξεργασίας αστικών αποβλήτων που προκύπτουν (ή θα προκύψουν) από μονάδες επεξεργασίας αστικών αποβλήτων (Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ), Μονάδες Επεξεργασίας Βιολογικών Αποβλήτων (ΜΕΒΑ), Μονάδες Μηχανικής Βιολογικής Επεξεργασίας (ΜΕΑ), και μονάδες αποτέφρωσης αστικών αποβλήτων) που επίσης καταλήγουν σε ΧΥΤ.
Υπόχρεοι καταβολής του τέλους ταφής είναι οι 22 ΦοΔΣΑ (Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων) της χώρας και οι δήμοι ή τα νομικά πρόσωπα που ανήκουν στους ΟΤΑ και ασκούν τις αρμοδιότητες των ΦοΔΣΑ. Το τέλος ταφής έχει οριστεί σε 20 ευρώ ανά τόνο αποβλήτων από 1/1/2022 και θα αυξάνεται ετησίως κατά 5 ευρώ ανά τόνο και έως την τιμή των 35 ευρώ ανά τόνο το 2025. Από την 1η Ιανουαρίου 2026 το τέλος ταφής έχει οριστεί στα 45 ευρώ ανά τόνο αποβλήτων και θα αυξηθεί στην τιμή των 55 ευρώ ανά τόνο από την 1η Ιανουαρίου 2027, τιμή που θα παραμένει σταθερή για τα επόμενα έτη.
Σε περίπτωση καταβολής των τελών μετά την παρέλευση των προθεσμιών ο νόμος ορίζει ότι πρέπει να επιβάλλεται από τον ΕΟΑΝ πρόστιμο ίσο με το 2% του τέλους ταφής που αντιστοιχεί στο οφειλόμενο ποσό, το οποίο θα ανατοκίζεται με επιτόκιο 2% για κάθε μήνα καθυστέρησης. Το τέλος ταφής, σύμφωνα με την τροπολογία, πλην του έτους 2022, συνυπολογίζεται κατά την κατάρτιση του κανονισμού τιμολόγησης των ΦοΔΣΑ, συμπεριλαμβάνεται στο ετήσιο κόστος διαχείρισής τους και κατανέμεται στο σύνολο των δήμων. Οι ΦοΔΣΑ όφειλαν να έχουν ήδη συνυπολογίσει το τέλος ταφής κατά την κατάρτιση κανονισμού τιμολόγησης και να έχουν εντάξει στον προϋπολογισμό τους το αντίστοιχο ποσό.
Η επιβολή ειδικού τέλους ταφής είχε προβλεφθεί ήδη από τις αρχές του 2012 (ν. 4042/2012). Για τον πρώτο χρόνο επιβολής του, δηλαδή το 2014, οριζόταν στα 35 ευρώ ανά τόνο αποβλήτων και αυξανόταν κατά 5 ευρώ ανά τόνο έως του ποσού των 60 ευρώ ανά τόνο. Ωστόσο, το 2015 με Πράξη Νομικού Περιεχομένου η ημερομηνία εφαρμογή του τέλους ταφής αναστάλθηκε έως τις 31.12.2016.
Αλλά ούτε εκείνη η ημερομηνία τηρήθηκε και το 2019 (νόμος 4609) η επιβολή του τέλους μετατέθηκε για την 1η Ιανουαρίου 2020 και το ποσό της περιβαλλοντικής εισφοράς οριζόταν στα 10 ευρώ ανά τόνο αποβλήτων και από 1η.1.2021 θα αυξανόταν ετησίως κατά 5 ευρώ ανά τόνο έως τα 35 ευρώ ανά τόνο (και όχι 60 ευρώ όπως προέβλεπε ο προηγούμενος νόμος). Ο νόμος άλλαξε και πάλι το 2021 (ν. 4819/2021) οπότε μετατέθηκε και πάλι η ημερομηνία για την 1η Ιανουαρίου 2022, αυξάνοντας σταδιακά και το ύψος των τελών.
