Οι λέξεις και τα τραύματα

XEIROGRAFOTου Παντελή Mπουκάλα

Σωστά το είπε ο Λορέντζος Μαβίλης στη Βουλή, για να υπερασπίσει τη δημοτική, ότι δεν υπάρχουν χυδαίες λέξεις αλλά χυδαίοι άνθρωποι. Μα να που, όπως θα το γνώριζε και ο ίδιος, σαν άξιος χειριστής τους, έρχονται στιγμές που κάποιες λέξεις φορτώνονται το συνθλιπτικό βάρος της χυδαιότητας, της αλαζονείας, της κακοήθειας εν γένει. Δεν φταίνε οι ίδιες.

Οι χρήστες τους έχουν την ευθύνη, με τις επιλογές τους και με τις επιδόσεις τους στο παίγνιο της μεταφοράς, που προτιμούν να το παίζουν με τρόπο περιφρονητικό, υποτιμητικό για τους εκ των πραγμάτων αδύναμους· με τρόπο που τραυματίζει ψυχικά και συγχρόνως αποκαλύπτει μια ολόκληρη ξενοφοβική αντίληψη, που επιχειρεί να κρυφτεί πίσω από την ομίχλη της παραπλανητικής ανθρωπιστικής ρητορικής.

Μια χαρά λέξη είναι π.χ. η σκούπα. Το ίδιο και το σάρωμα. Μια χαρά όταν χρησιμοποιούνται κατά κυριολεξία, αλλά και σε μεταφορικές χρήσεις τους, π.χ. στο μπάσκετ, όταν λέμε ότι κάποια ομάδα «σκούπισε» μια σειρά αγώνων, κερδίζοντάς τους όλους, ή στο ποδόσφαιρο, όταν αναφερόμαστε στον παίκτη που έχει τη θέση της «σκούπας», του λίμπερο. Οταν όμως μιλάμε για την επιχείρηση – σκούπα της αστυνομίας με αντικείμενο τους μετανάστες (ναι, αντικείμενο, ποιος λογαριάζει ως υποκείμενα τους προς σάρωση;), τότε η μεταφορά κυριολεκτεί με αδυσώπητο τρόπο. Γιατί πια σκουπίδια προοριζόμενα για το γιγάντιο σάρωθρο είναι οι άνθρωποι. Και το μόνο γνώρισμα που τους καταδικάζει είναι το χρώμα ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, η ενδυμασία. Προφανώς και κυκλοφορούν στο αθηναϊκό κέντρο Αλβανοί, Πολωνοί, Βούλγαροι. Τους σώζει όμως από τη σκούπα το χρώμα τους, το ότι μοιάζουν στο μοντέλο του νομοταγούς και ευυπόληπτου ανθρώπου που πλάθει η δυτικοτραφής φαντασία μας. Οι υπόλοιποι, εκτός από σαρωτέοι είναι κομμάτια μιας τεράστιας «υγειονομικής βόμβας», σύμφωνα με μια άλλη δόλια μεταφορά, την πατρότητα της οποίας την καπάρωσε ο διαρκώς αυτοθυματοποιούμενος κ. Λοβέρδος. Βόμβα, σου λέει, ίσον ασύμμετρος πόλεμος, ίσον τρομοκρατία, ίσος παράπλευρες απώλειες… Οι συνειρμοί είναι αυτόματοι.

Οι άνθρωποι της Εκκλησίας δεν δίνουν συχνά την ευκαιρία να αναγνωριστούμε στον λόγο τους. Εχουν λοιπόν ιδιαίτερη σημασία όσα λέει ο μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Παύλος στην ανοιχτή επιστολή του προς τον κ. Χρυσοχοΐδη. Παραθέτω εδώ λίγες φράσεις που πιστοποιούν πως οι λέξεις μπορεί να τραυματίσουν, μπορεί όμως και να εγκαρδιώσουν: «Τη σκούπα, κύριε υπουργέ, τη χρησιμοποιούμε για να μαζεύουμε σκουπίδια. Αυτή την αντίληψη έχετε λοιπόν για τους λαθρομετανάστες; Μια αποθήκη ανθρώπων θα φτιάξετε, μια χωματερή ανθρώπων και τίποτ’ άλλο. […] Για μένα ως άνθρωπο και ως επίσκοπο αυτοί οι άνθρωποι είναι εικόνες του Θεού και οργίζομαι μαζί σας που τους αντιμετωπίζετε ως “σκουπίδια” και “μπάζα” τώρα που δεν εξυπηρετούν τις πολιτικές σας». Αλλά ο υπουργός μας είναι απασχολημένος. Διαβάζει το Μνημόνιο 2.

Από την Καθημερινή

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ