Κριτική: Κώστας Παπαθεοδώρου
Της «βγήκε» η ριψοκίνδυνη επιλογή της θεατρικής ομάδας του πολιτιστικού συλλόγου Άρτας « Ο ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ».
Επέλεξε και ανέβασε -στην κυριολεξία όμως- το έργο «Η Βασίλισσα της Ομορφιάς» (BeautyQueen of Leenan). Ένα από τα σημαντικότερα έργα της παγκόσμιας σύγχρονης δραματουργίας του Ιρλανδού συγγραφέα Μάρτιν ΜακΝτόνα.
Πρόκειται για θεατρικό σύγγραμμα που ακροβατεί στα όρια του υπαρξιακού ζωτικού χώρου και την αναγκαία προσωπική ανάσα.
Πλεγμένο με ηθικά διλήμματα, ενοχές, διαψευσμένες προσδοκίες και απειλητικά στερεότυπα της κοιμωμένης επαρχίας της Ιρλανδίας (με τρομακτικές αναλογίες και στην Ελλάδα), εστιάζει στην αγάπη μέσα από τον παραμορφωτικό φακό της εξάρτησης, της παράνοιας του πάθους και την καταρρακωμένη υπόσταση της ανθρώπινης ζωής.
Η Μάγκι Φόλαν και η κόρη της Μωρήν, συγκατοικούν, αιχμάλωτες μιας αρρωστημένης συμβιωτικής ζωής, χωρίς χαρά, παρά μόνο κακοποίηση, μίσος και δυστυχία.
Με κυρίαρχο στοιχείο την καχυποψία και της αγκυλώσεις που καθορίζουν φυλακισμένες ζωές και όνειρα απόδρασης η σχέση αυτή εξελίσσεται σε αδιανόητο μίσος.
Η ηλικιωμένη Μάγκι έχει μεταλλαγεί σε χειριστικό τύραννο, καθώς η δυστροπία και οι φοβίες της υπερβαίνουν το αρχέτυπο φίλτρο της μητρικής αγάπης.
Από την πλευρά της, η σαραντάχρονη Μωρήν ανταποδίδει την επιθετικότητα καθώς αντιλαμβάνεται ότι η όποια αυτονόμησή της είναι ουτοπία.
Η εμφάνιση του Πάτο Ντούλυ, απροσδιόριστος νεανικός έρωτας της Μωρήν , που την αποκαλεί βασίλισσα της ομορφιάς σε αυτή την πολίχνη, θα οξύνει τη διαταραγμένη σχέση που κοχλάζει και μαίνεται.
Ο Πάτο είναι ουσιαστικά η τελευταία ουτοπική παραίσθηση της Μωρήν να αγαπήσει και να αγαπηθεί. Οι εντάσεις που ακολουθούν, οι προσβολές , οι χυδαιότητες, η τιμωρία , η βία που ανταλλάσσουν μεταξύ τους σχεδόν ηδονικά οι δυο γυναίκες, θυμίζει τις « Δούλες» του Ζενέ. Άνθρωποι εγκλωβισμένοι σε ένα κολαστήριο από το οποίο καμία δεν μπορεί να ξεφύγει, λόγω παθολογικής εξάρτησης , φόβου και ανασφάλειας που οδηγεί στην παραφροσύνη.
Το έργο ακολουθεί την τεχνική του in-yer-facetheatre, που αποτελεί την τεχνική του σοκ, που μέσα από ακρότητες, οι συγγραφείς στοχεύουν να κινητοποιήσουν το κοινό. Η γλώσσα που χρησιμοποιείται έχει καταιγιστικό και επιθετικό ρυθμό και έναν διάλογο δυνατό, που συχνά εμπεριέχει απαραίτητες βωμολοχίες.
Ακόμα και τα «θύματα» στα έργα του in-yer-face θεάτρου, δεν είναι αθώα, παρά συνένοχα. Δεν είναι ότι η μάνα είναι πιο αθώα από την κόρη ή το ανάποδο. Είναι και οι δυο ένοχες για αυτό που τους συμβαίνει , για αυτό που κάνει η μία στην άλλη και για όσα ανέχεται η καθεμιά.
Πρωταρχικός στόχος του συγγραφέα- επηρεασμένος από το θέατρο του Παραλόγου και το Θέατρο της Σκληρότητας του Αρτό – εμπλέκει τον θεατή σε όσα συμβαίνουν επί σκηνής και του εμφυσούν αίσθηση δέους και φρίκης, τρόμου και φόβου. Συναισθήματα απαραίτητα ώστε ο θεατής να εγκαταβιώσει και έτσι να λάβει θέση απέναντι στην σκληρότητα και την έλλειψη ανθρωπιάς στον κόσμο.
Στο καταπληκτικό σκηνικό της σκηνής του «ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ», έχει προβλεφθεί η κάθε λεπτομέρεια ώστε το σπιτικό να φαντάζει φυλακή. Η φυλακή δύο γυναικών όπου η μεν κόρη φαντασιώνεται έναν έρωτα η δε μάνα την κρέμα και το τσάι…
Η Μάγκι, ιδιοτελής και εκδικητική, ανασφαλής και διεκδικητική είναι τόσο εκνευριστική όσο η Μωρήν, η όμορφη κόρη της που μαραίνεται από το πέρασμα του χρόνου, γίνεται αυτό ακριβώς, που μισεί και ασυνείδητα στο τέλος αναπαράγει την εικόνα της δεσμοφύλακά της.
Ο ματαιωμένος εραστής Pato με τους αίολους οραματισμούς και τα θολά αισθήματα, διαγράφει υποκριτικά μια ακόμα ισχυρή πτυχή στον καμβά των τραγικών θυμάτων, όπως και το οργισμένο «νιάτο», ο Ray που περιφέρει με απόγνωση τις πληγωμένες σάρκες του και αυτός τελικά χωρίς ελπίδα διαφυγής.
Με σοκάρισε το έργο με τους αντιήρωες της διπλανής πόρτας, βυθισμένους στο τέναγος μιας αδιέξοδης ύπαρξης.
Και με εξέπληξε η παράσταση, με τις ερμηνείες των ερασιτεχνών ηθοποιών- κάποιες είναι μάλιστα συγκλονιστικές.
Για ευνόητους λόγους δεν θα αναφέρω κάποιον. Και η σκηνοθεσία μαζί με τη μουσική ήταν έκπληξη.
Το συνιστώ ανεπιφύλακτα έως και επιτακτικά…
