Το σχέδιο για την πληρωμή σχεδόν 3 δισ. ευρώ από τα συνολικά 4 δισ. που διατίθενται σήμερα στο πλαίσιο πολιτικών κοινωνικής πολιτικής και πρόνοιας σε εκατομμύρια δικαιούχους, μέσω τραπεζικής κάρτας, βρίσκεται στο στάδιο της τελικής επεξεργασίας από τη Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Ασφάλισης, της οποίας προΐσταται ο αρμόδιος υφυπουργός Εργασίας Πάνος Τσακλόγλου.
Προβλέπει δε, τη σταδιακή ένταξη σχεδόν του συνόλου των κοινωνικών επιδομάτων στη διαδικασία, κατά την οποία τουλάχιστον το 50% του ποσού που αντιστοιχεί σε κάθε ένα από αυτά θα πρέπει να δαπανηθεί μέσω POS ή άλλης ηλεκτρονικής συναλλαγής. Στόχος του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης είναι να περιορίσει κι άλλο τις συναλλαγές με μετρητά και κατά συνέπεια να κλείσει άλλη μια πόρτα διαφυγής φορολογικών εσόδων.
Σύμφωνα μάλιστα με πολύ μετριοπαθείς υπολογισμούς, το κέρδος του Δημοσίου από τη χρήση της προπληρωμένης κάρτας μπορεί να αγγίζει και τα 100 εκατ. ευρώ τον χρόνο, καθώς τα ποσά που θα ξοδεύονται με τη συγκεκριμένη χρεωστική κάρτα θα συνοδεύονται από απόδειξη. Να σημειωθεί ότι, όπως έχει διαπιστωθεί, στη συντριπτική πλειονότητά τους τα εισοδήματα των δικαιούχων επιδομάτων κινούνται στο όριο του αφορολογήτου, με αποτέλεσμα να μην έχουν κανένα κίνητρο να ζητούν απόδειξη όταν πληρώνουν με μετρητά.
Παράλληλα, βέβαια, επιδιώκεται να ενισχυθεί η διαφάνεια των συναλλαγών και να συμπληρωθεί ο έλεγχος όσον αφορά τους πραγματικά δικαιούχους των συγκεκριμένων επιδομάτων, καθώς την ίδια στιγμή σχεδιάζεται η δημιουργία ενιαίας πλατφόρμας δικαιούχων, μέσω της οποίας θα ελέγχεται σε πραγματικό χρόνο ο αριθμός των ωφελουμένων και το ύψος των παροχών που λαμβάνουν.
Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης με 10 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων –σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες– τα 8,5 εκατ. ευρώ θα χρηματοδοτήσουν φορολογικά κίνητρα, προκειμένου κατά την πρώτη φάση της διαδικασίας οι δικαιούχοι να χρησιμοποιούν την κάρτα για πάνω από το 50% του ποσού. Παράλληλα μάλιστα, κυβερνητικά στελέχη βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με εκπροσώπους των τραπεζών, προκειμένου να υπάρξουν κι από την πλευρά τους κάποιες «παροχές» στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής τους ευθύνης.
Σε δεύτερο χρόνο εξετάζεται να ενταχθεί στο πρόγραμμα και η πληρωμή έκτακτων επιδομάτων, τύπου market pass, ενώ τελικός στόχος είναι όλες οι συναλλαγές των πολιτών με το Δημόσιο, «το δούναι και λαβείν πολίτη – κράτους», να πραγματοποιείται μέσω αυτής της κάρτας, η οποία θα εκδίδεται και θα ισχύει εφ’ όρου ζωής για όλους τους πολίτες.
Αναλυτικά, υπολογίζεται ότι σήμερα περίπου 4 δισ. ευρώ διατίθενται σε εκατοντάδες χιλιάδες δικαιούχους –ανέργους, απόρους και άτομα με αναπηρία– μια σειρά από κοινωνικά επιδόματα. Από αυτά, μόνο το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα δίνεται μέσω προπληρωμένης κάρτας, με τη δυνατότητα των δικαιούχων να καταναλώνουν το 50% αυτού σε μετρητά.
Βάσει του σχεδιασμού, από τις αρχές του 2024 και σταδιακά έως τα μέσα του έτους, σχεδόν στη συντριπτική τους πλειονότητα όλα τα επιδόματα που δίνονται από τον ΟΠΕΚΑ και τη ΔΥΠΑ θα ακολουθήσουν το ίδιο μοντέλο. Θα εξαιρεθούν, το κάθε ένα για διαφορετικούς λόγους, τα επιδόματα απολύτου αναπηρίας (καθώς θεωρείται ότι είναι δύσκολο οι δικαιούχοι να κάνουν χρήση της κάρτας για να καλύψουν συγκεκριμένες ανάγκες, π.χ. για τις αμοιβές οικιακών βοηθών), το επίδομα στέγασης (δεν υπάρχει μηχανισμός μεταφοράς από τον δικαιούχο στον ενοικιαστή), ανασφάλιστων υπερηλίκων (κυρίως λόγω ηλικίας των δικαιούχων) και επίδομα απομακρυσμένων ορεινών περιοχών (δεν υπάρχουν τραπεζικά καταστήματα για την εκταμίευση των ποσών που αντιστοιχούν στα μετρητά).
Εκτός θα παραμείνουν και τα επιδόματα αφερεγγυότητας εργοδότη και διαθεσιμότητας, που καταβάλλονται από τη ΔΥΠΑ.
Να σημειωθεί ότι στην κάρτα θα μπαίνει όλο το ποσό της παροχής. Ομως, ο δικαιούχος θα μπορεί να εκταμιεύει το 50%, ενώ το υπόλοιπο θα πρέπει να το καταναλώνει πληρώνοντας μέσω POS ή άλλης ηλεκτρονικής συναλλαγής. Προκειμένου μάλιστα όλο και μεγαλύτερο ποσό να διακινείται ηλεκτρονικά, θα υπάρχει κινητροδότηση.
Ποσό ύψους 8,5 εκατ. ευρώ (από τα συνολικά 10 εκατ. ευρώ του προγράμματος) θα διατεθεί για τη διεξαγωγή φορολοταρίας σε τακτά χρονικά διαστήματα. Στην κλήρωση θα μπαίνουν οι δικαιούχοι για τα ποσά που καταναλώνουν μέσω της κάρτας τους και αντιστοιχούν στο επιπλέον του υποχρεωτικού 50%. Παράλληλα, στελέχη των υπουργείων Εθνικής Οικονομίας και Εργασίας βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με τις τράπεζες προκειμένου να προβλεφθούν στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και επιπλέον κίνητρα για την κατανάλωση όσο το δυνατόν υψηλότερου ποσού από το προβλεπόμενο.
Η νέα αυτή διαδικασία δεν αναμένεται να αλλάξει τον χρόνο καταβολής των επιδομάτων. Αυτό που θα πρέπει να κάνουν οι δικαιούχοι είναι να πάνε στην τράπεζα που διαθέτουν λογαριασμό και να ζητήσουν την έκδοση της σχετικής κάρτας. Αν δε, κάποιοι επιθυμούν να κάνουν χρήση και νέων τεχνολογιών, όπως π.χ. ψηφιακά πορτοφόλια κ.λπ., αυτό δεν θα αποκλείεται, αλλά δεν θα μπορεί η τράπεζα να υποχρεώνει τον δικαιούχο για κάτι τέτοιο.
