Σκαρφαλωμένη στις πλαγιές του Σμόλικα, μόλις 28 χιλιόμετρα από την Κόνιτσα, η Μόλιστα. Το χωριό το χειμώνα βουλιάζει στην απόλυτη σιωπή. Οι λιγοστοί κάτοικοι ασφαλίζουν καλά τις πόρτες για να επιστρέψουν στα τέλη της άνοιξης.
Τα παλιά αρχοντόσπιτα, τα πέτρινα δρομάκια, αιχμαλωτίζουν το βλέμμα του επισκέπτη και τον οδηγούν σε άλλες εποχές.
Το χωριό δεν κατοικείται το χειμώνα , ωστόσο λειτουργεί ξενώνας όλο τον χρόνο. Το καλοκαίρι ο πληθυσμός του αυξάνεται κυρίως από συνταξιούχους.
Χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό πλούτο και αξιόλογα αρχοντικά ενώ πολιούχος της Μόλιστας είναι ο Άγιος Νικόλαος. Χαρακτηριστική είναι η βρύση στην είσοδο του χωριού. Το πανηγύρι του χωριού πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου με παραδοσιακά όργανα, συνήθως από την ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας.
Το χωριό δεν είναι γνωστό πότε ιδρύθηκε. Πιστεύεται ότι πιθανότατα είναι 3.000 ετών, όπως φαίνεται από ληκύθους που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη και περιέχουν τέφρα. Από τα ίδια ευρήματα πιθανολογείται ότι οι πρώτοι κάτοικοι του οικισμού ήταν Μολοσσοί. Άλλες εκδοχές κάνουν λόγο για κατοίκηση του χωριού μεταγενέστερα, στα βυζαντινά χρόνια και το 17ο αιώνα. Για την ονομασία, οι επικρατέστερες εκδοχές είναι ότι το όνομα προήλθε από το Μολοσσία ή από τα αλβανικά ή σλαβικά.
Η προφορική παράδοση αναφέρει ότι οι κάτοικοι της Μόλιστας είναι αποβλαχισθέντες πληθυσμοί που έλκουν την καταγωγή τους από το Σκαμνέλι του Ζαγορίου απ΄όπου εκδιώχθηκαν από έναν πασά τον 17ο αιώνα.
Στο παρελθόν η Μόλιστα μαζί με το Μοναστήρι και το Γανναδιό αποτελούσαν μια ενιαία κοινότητα που διαιρέθηκε αργότερα σε τρεις ξεχωριστές. Από το 1999 και οι τρεις κοινότητες αποτελούν τοπικές κοινότητες του Δήμου Κόνιτσας.
Εντυπωσιακή σε χρώμα και ποικιλία είναι η αρχιτεκτονική των σπιτιών της Μόλιστας, που χαρακτηρίζεται από έντονα παραδοσιακά στοιχεία αλλά και πρωτοτυπία. Το πιο επιβλητικό κτίσμα είναι αυτό του Αγίου Νικολάου, ενός μεσαίου μεγέθους ναού, με εντυπωσιακά εσωτερικά ξύλινα τέμπλα που σκαλίστηκαν από Μετσοβίτες ξυλουργούς. Ο ναός οικοδομήθηκε το 1878 κατόπιν δωρεάς του ευεργέτη Γέγιου.
Αντέχει στο χρόνο. Κουβαλάει τις μνήμες και το αεράκι που φυσάει ψιθυρίζει μαζί όλο το περασμένο μεγαλείο!
