Τη ρύθμιση για το ιδιοκτησιακό του Σουλίου που έχει κατατεθεί στη Βουλή και αναμένεται να ψηφιστεί εντός των ημερών αναλύει ο Αντώνης Μπέζας. Με την ανάλυση που κάνει για το Epiruspost αναδεικνύει τα σοβαρά προβλήματα που αφήνει, τις αδυναμίες που την διέπει και τα κενά που έχει.
Αναλυτικά:
Σε απάντησή της στη Βουλή για το ιδιοκτησιακό του Σουλίου, η Υπουργός Πολιτισμού ανέφερε ότι «για τη διευθέτηση και την επίλυση του ζητήματος απαιτείται η κύρωση των δασικών χαρτών, η ολοκλήρωση του Κτηματολογίου και η οριστική ρύθμιση των χρήσεων γης μέσω της εφαρμογής τοπικού πολεοδομικού σχεδίου».
Ενώ με την απάντησή της αυτή μας παρέπεμψε στην επόμενη δεκαετία, λίγες ημέρες αργότερα τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση και στη συνέχεια κατατέθηκε στη Βουλή πολυνομοσχέδιο του Υπουργείου Πολιτισμού που στο άρθρο 91 περιλαμβάνει διάταξη με τίτλο «Σύσταση δικαιώματος επιφανείας επί δημοσίων ακινήτων στην περιοχή Τετραχωρίου Σουλίου».
Τι προβλέπει η διάταξη αυτή; Προβλέπει ότι στα δημόσια ακίνητα της περιοχής «Τετραχωρίου Σουλίου» επιτρέπεται η σύσταση δικαιώματος επιφανείας, (θεσμός που είχε καταργηθεί με τον Αστικό Κώδικα και επανήλθε με το μνημονιακό ν.3986/2011 όπως τροποποιήθηκε με το ν.4092/2012), δηλαδή το εμπράγματο δικαίωμα φυσικού ή νομικού προσώπου να κατασκευάζει κτίσμα σε έδαφος που ανήκει στο Δημόσιο και να ασκεί στο κτίσμα αυτό ή σε κτίσμα που είναι ήδη κατασκευασμένο, τις εξουσίες που παρέχει το δικαίωμα της κυριότητας. Έτσι, ο ιδιοκτήτης, δηλαδή το Δημόσιο, παραμένει κύριος του εδάφους ενώ ο επιφανειούχος, δηλαδή το πρόσωπο που έχει το δικαίωμα της επιφάνειας, γίνεται κύριος των κτισμάτων.
Λύνει η διάταξη αυτή σε μόνιμη βάση το ιδιοκτησιακό του Σουλίου και αποτελεί τη μεγάλη ευκαιρία για να αναστυλωθεί από ιδιώτες το Τετραχώρι, όπως έσπευσαν κάποιοι να πανηγυρίσουν; Νομίζω πως όχι.
-Η ρύθμιση δεν έχει εφαρμογή στους κτηνοτροφικούς κλήρους στους οποίους οι κτηνοτρόφοι του Σουλίου (η κτηνοτροφία είναι η βασική απασχόληση στην περιοχή) έχουν μόνο τη χρήση, και μάλιστα σε εξ αδιαιρέτου και όχι μεμονωμένα τεμάχια, που περιέρχεται στους κληρονόμους τους μόνο αν αυτοί είναι κατά κύριο επάγγελμα κτηνοτρόφοι.
-Η αποκλειστική κυριότητα των ακινήτων θα εξακολουθεί να ανήκει στο Δημόσιο και το δικαίωμα της επιφάνειας, το οποίο είναι αμφισβητήσιμο σύμφωνα με τα άρθρα 953 και 954 του ΑΚ, δίνεται για 99 έτη αλλά δεν μπορεί να παραταθεί με μονομερή δήλωση του επιφανειούχου, παρά μόνο μετά τη συγκατάθεση του Δημοσίου το οποίο μπορεί να επιβάλλει αντάλλαγμα.
-Δεν καθορίζονται από τη ρύθμιση προϋποθέσεις για την απόκτηση του δικαιώματος της επιφάνειας ούτε δίνεται εξουσιοδότηση για την έκδοση υπουργικής απόφασης που θα θέτει ασφαλιστικές δικλείδες. Ποιοι θα μπορούν να κάνουν χρήση του άρθρου 91; Θα είναι μόνο κάτοικοι Σουλίου ή όχι; Πως θα αποδεικνύεται η προτεραιότητα κάποιου έναντι άλλων που πιθανόν να διεκδικήσουν δικαίωμα επιφανείας για το ίδιο εδαφικό τμήμα; Όλα αυτά είναι στον αέρα…
-Η σύσταση του δικαιώματος επιφανείας επιτρέπεται μόνο στα δημόσια ακίνητα που βρίσκονται στην περιοχή Τετραχωρίου Σουλίου, όπως αυτή οριοθετείται στο σχέδιο Π3 της «Μελέτης Συνολικής Ανάδειξης Τετραχωρίου Σουλίου και Κάστρου Κιάφας» που υποτίθεται επισυνάπτεται ως Παράρτημα στο άρθρο 91. Αναφέρω ότι υποτίθεται, γιατί τέτοιο Παράρτημα δεν υπάρχει στο νομοσχέδιο. Αν όμως λάβουμε υπόψη το χάρτη κήρυξης του Αρχαιολογικού Χώρου του Σουλίου που έγινε το 2008, τότε πρόκειται για την ευρύτερη περιοχή που περιλαμβάνει Σούλι, Σαμονίδα, Κιάφα, Αβαρίκο και Μύλους Σουλίου. Δημόσια ή δημοτικά ακίνητα, όμως, υπάρχουν και στο Τσαγγάρι, τον Αυλότοπο και τους Κουκλιούς που δεν καλύπτονται από τη ρύθμιση.
-Τέλος, το κυριότερο ερώτημα που τίθεται είναι ποιες χρήσεις γης θα ισχύσουν στο Τετραχώρι. Θα μπορεί κάποιος να κτίσει ένα σπίτι, έναν ξενώνα, ένα κατάστημα εστίασης ή σταυλικές εγκαταστάσεις, αμέσως μόλις ψηφιστεί η διάταξη του άρθρου 91; Σαφώς όχι, γιατί δεν υπάρχουν όροι δόμησης στην περιοχή, δεν υπάρχουν δρόμοι για την εξυπηρέτηση των κτηρίων που πιθανώς να κατασκευαστούν ή να αναστυλωθούν. Επανερχόμαστε επομένως στον ισχυρισμό της κας Υπουργού ότι είναι απαραίτητος ο καθορισμός χρήσεων γης και η ρυμοτόμηση της περιοχής μέσω της εκπόνησης και εφαρμογής ειδικού τοπικού πολεοδομικού σχεδίου, ενέργειες για τις οποίες θα απαιτηθούν χρόνια μέχρι την ολοκλήρωσή τους.
Δεν είχε λυθεί το ιδιοκτησιακό όταν κατασκευάστηκε το Κοινοτικό Κατάστημα, ο Ι.Ν. Αγίου Κωνσταντίνου και ο Κοινοτικός Ξενώνας. Και όμως κατασκευάστηκαν. Ούτε αποτελεί το ιδιοκτησιακό εμπόδιο για να προχωρήσουν τα έργα που προβλέπονται στην ΟΧΕ Σουλίου. Μήπως τελικά η «ανακάλυψη» του προβλήματος του ιδιοκτησιακού εξυπηρετεί κάποιους για να δικαιολογήσουν την απραξία τόσων ετών;
Σε κάθε περίπτωση, η προτεινόμενη ρύθμιση για τη σύσταση δικαιώματος επιφανείας, και πρόχειρη είναι, και νομικά αναποτελεσματική, και φωτογραφική, και δεν είναι πλήρης. Μήπως τελικά είναι «άνθρακες ο θησαυρός»;
