Συνέντευξη Βαγγέλη Παπαχρήστου στην Free Sunday και τον Νίκο Παπαδημητρίου
Σκληρή κριτική ασκεί στην κυβέρνηση Παπαδήμου ο ανεξάρτητος βουλευτής Πρέβεζας Βαγγέλης Παπαχρήστος, όπως ότι αποδέχεται όχι μόνο τους όρους, αλλά και τη λογική του τοκογλύφου. Οικονομολόγος ο ίδιος, ο συνομιλητής μας στηρίζει τα όσα λέει σε οικονομικά δεδομένα και στοιχεία. Οι κρίσεις δικές σας…
Ήσασταν από εκείνους τους βουλευτές που καταψήφισαν το μνημόνιο. Έχετε αναλογιστεί, κ. Παπαχρήστο, πώς θα ήταν η χώρα την επομένη αν η πλειοψηφία το είχε καταψηφίσει;
Όπως ακριβώς την προετοίμασε η κυβέρνηση. Τη Δευτέρα δεν είχαμε καμία λήξη ομολόγων. Τα πρώτα ομόλογα λήγουν στις 20 Μαρτίου. Ότι θα γινόταν θα ήταν αποτέλεσμα του κλίματος που δημιούργησε η κυβέρνηση το προηγούμενο διάστημα, ποντάροντας μυωπικά στα πιο αρχέγονα ένστικτα και στο φόβο. Συνειδητά δημιουργούσε κλίμα φόβου και πανικού για να εκβιάσει αποφάσεις χωρίς να έχει προετοιμάσει εναλλακτικές λύσεις. Ραντεβού στα τυφλά με την τύχη της χώρας. Είπα στη Βουλή ότι υπάρχει κάτι πιο επικίνδυνο από τη χρεοκοπία, κι αυτό είναι να χάσει η χώρα τη δυνατότητα να αντιμετωπίζει τα προβλήματά της –που είναι τεράστια– ορθολογικά. Έστησαν μεθοδικά το αμφίσημο δίλημμα: ή ψηφίζετε ή χρεοκοπούμε και η χώρα φεύγει από το ευρώ. Ψηφίσανε. Απαλλάχτηκε η χώρα από το «άγος» της χρεοκοπίας; Αν εφαρμοστεί αυτή η πολιτική, θα καταστεί το χρέος βιώσιμο; Όχι. Γιατί; Υποθέτουν ότι η χώρα θα αναπτύσσεται από το πρώτο εξάμηνο του 2012 με 2%, ότι ο πληθωρισμός θα είναι κάτω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, ότι θα εισπράξουμε 50 δισ. από τις αποκρατικοποιήσεις και ότι θα γλιτώσουμε πάνω από 100 δισ. από το PSI. Αυτοί οι στόχοι είναι ανέφικτοι. Μια χώρα στην οποία η ύφεση έφτασε στο -7%, μια χώρα της οποίας η παραγωγική και καταναλωτική διάρθρωση στηρίζεται στις εισαγωγές και καθιστά αδύνατη τη μείωση κάτω από τον εισαγόμενο πληθωρισμό, μια χώρα όπου οι ιδιωτικοποιήσεις γίνονται σε ένα κλίμα κατάρρευσης των αξιών των περιουσιακών στοιχείων, με αμφίβολη ακόμη την επιτυχία του PSI, δεν θα πιάσει τους στόχους. Πόσο μάλλον όταν όλα αυτά γίνονται σε μια εποχή κάμψης της παγκόσμιας οικονομίας. Αυτή η πολιτική οδηγεί σε αποτυχία. Μόνο που τότε το κόστος της αντιμετώπισης θα έχει μεγαλώσει γεωμετρικά. Το μεγαλύτερο μέρος του χρέους θα είναι σε θεσμικούς δανειστές –στο ΔΝΤ και στα κράτη που έχουν μεγαλύτερη διαπραγματευτική ικανότητα– τα χρέη των ιδιωτών υπό αγγλικό δίκαιο και χωρίς ρήτρες ασυλίας, τα περιουσιακά στοιχεία του κράτους πουλημένα για ένα κομμάτι ψωμί, η χώρα αποδιοργανωμένη, σε παρατεταμένη ύφεση και δεμένη χειροπόδαρα σε ηλίθια σύμφωνα δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Δεν ζούμε στην ΕΣΣΔ…
Παρά ταύτα, ακούμε πως το κράτος δεν θα είχε χρήματα για μισθούς και συντάξεις, αλλά ούτε και για την εισαγωγή κρίσιμων εμπορευμάτων, όπως φάρμακα, πετρέλαιο κτλ. Τι απαντάτε;
Συνέπειες θα υπήρχαν. Και μεγάλες. Όχι όμως αυτές που λένε. Τα εκβιαστικά τους διλήμματα δεν αντέχουν στην παραμικρή λογική ανάλυση. Μας λένε οι της κυβέρνησης: «Δεν θα έχουμε να πληρώσουμε μισθούς και συντάξεις». Μα οι μισθοί και οι συντάξεις είναι το 50% των εσόδων του κράτους. Πότε δεν θα έχουμε να πληρώνουμε μισθούς και συντάξεις; Εάν πρώτα πληρωθούν οι δανειστές. Όταν χρεοκοπεί μια ιδιωτική επιχείρηση, ο νόμος τι προβλέπει; Πρώτα πληρώνονται οι εργαζόμενοι και μετά οι πιστωτές. Εάν φτάσει η κυβέρνηση να το αντιστρέψει αυτό, θα είναι παγκόσμια πρωτοτυπία. Σήμερα τι μας λένε ρητά οι «εταίροι»; Τα μόνα λεφτά που θα πάρετε είναι για την εξυπηρέτηση των δανείων. Για τα υπόλοιπα θα ξοδεύετε ότι εισπράττετε. Αυτό γίνεται και στη χρεοκοπία. Μας λένε επίσης ότι δεν θα έχουμε να αγοράσουμε πετρέλαιο. Μα πού ζούμε; Στη Σοβιετική Ένωση; Ποιος αγοράζει το πετρέλαιο της χώρας; Το κράτος; Όχι. Επιχειρήσεις το αγοράζουν. Ο Βαρδινογιάννης και ο Λάτσης το αγοράζουν. Θα χρεοκοπήσει ο Βαρδινογιάννης και ο Λάτσης; Όχι, θα χρεοκοπήσει το Δημόσιο. Μα δεν θα μπορούν, λένε, να αγοράζουν με πίστωση. Ρωτήστε τους επιχειρηματίες εάν σήμερα, που δεν είμαστε χρεοκοπημένοι, Έλληνας επιχειρηματίας μπορεί να αγοράζει με πίστωση από το εξωτερικό. Έχουμε όλα τα κακά της χρεοκοπίας και κανένα από τα καλά.
Πώς θα είναι η χώρα εκτός ευρώ; Και θα προκύψει –αν προκύψει– έπειτα από αξίωση των δανειστών μας ή κατόπιν δικής μας επιλογής;
Είναι πολιτικά ανόητοι όσοι καλλιεργούν αυτό το σενάριο. Δεν υπάρχει νομική βάση εκδίωξης μιας χώρας από το ευρώ. Άρα θα χρειαστεί να μας αναγκάσουν. Δηλαδή να χρησιμοποιήσουν πολιτική ισχύ. Με τι εργαλείο; Να μη δέχεται η Κεντρική Τράπεζα τα ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου για τη χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών, προκαλώντας έτσι πιστωτική ασφυξία στην ελληνική οικονομία. Μια τέτοια επιθετική κίνηση θα άνοιγε τους ασκούς του Αιόλου με τη φυγή κεφαλαίων απ’ όλες τις χώρες της περιφέρειας, οδηγώντας σε κατάρρευση το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Και είναι επικίνδυνα ανεγκέφαλοι όσοι νομίζουν ότι η Κεντρική Τράπεζα θα μπορέσει να απορροφήσει τους κραδασμούς μέσα από την παροχή ρευστότητας στις τράπεζες. Αλλά και σε αυτή τη περίπτωση, η Ελλάδα θα νομιμοποιείται –ως αμυντική κίνηση– να μπλοκάρει κάθε απόφαση στην Ε.Ε. που απαιτεί ομοφωνία. Ας αναλάβουν το κόστος υπονόμευσης της Ευρώπης και της ευρωπαϊκής ιδέας. Ο Έλληνας πρωθυπουργός, αντί να κραδαίνει αυτή την απειλή στους Έλληνες πολίτες, όφειλε να δηλώσει ρητά πως ό,τι και να κάνουν, η Ελλάδα δεν θα αποχωρήσει οικειοθελώς από το ευρώ.
Φαύλος καθοδικός κύκλος
Στην τοποθέτησή σας στο Κοινοβούλιο υπογραμμίσατε τον κίνδυνο να συντονιστεί η μείωση των εισοδημάτων με τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων. Τι θα συμβεί στην περίπτωση αυτή;
Επισήμανα ότι η καλλιέργεια φόβου μπορεί μυωπικά να δίνει πολιτικά πλεονεκτήματα, αλλά επιδεινώνει τα πράγματα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στην Ελλάδα, εκτός από το υψηλό δημόσιο χρέος, έχουμε και υψηλό ιδιωτικό χρέος, που υπερβαίνει το 100% του ΑΕΠ. Όσο μειώνεται το διαθέσιμο εισόδημα, όλο και περισσότεροι ιδιώτες θα αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους, θα αναγκάζονται να πουλήσουν περιουσιακά στοιχεία. Εάν βγούμε όλοι μαζί να πουλήσουμε, τότε οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων θα πέφτουν. Θα μπούμε σε έναν φαύλο καθοδικό κύκλο. Και αν ο κύκλος της μείωσης των εισοδημάτων συντονιστεί με τον δεύτερο κύκλο, θα πέσει η χώρα όπως έπεσαν τα τείχη της Ιεριχούς.
Υποστηρίξατε ότι σκοπίμως η τρόικα μάς θέτει στόχους ανέφικτους, προκειμένου να μας εκβιάσουν στη συνέχεια. Το άτολμο για ρήξεις πολιτικό σύστημα δεν έχει καμία ευθύνη για τη μη επίτευξη στόχων;
Επιμένω ότι συνειδητά μας θέτουν ανεφάρμοστους στόχους. Και δεν το κάνουν μόνο στην Ελλάδα. Είναι μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής, ώστε να επιβάλουν τις αλλαγές που θέλουν. Η αποτυχία της συνταγής δεν γίνεται αισθητή μόνο στην Ελλάδα, για να εξηγηθεί με την ατολμία της ελληνικής κυβέρνησης. Η ανεπάρκεια στην εφαρμογή της υπαγορευμένης πολιτικής εξηγεί μόνο το μέγεθος της αποτυχίας και όχι την ίδια την αποτυχία. Η ατολμία για ρήξεις συνίσταται στο ότι όχι μόνο έχουν αποδεχτεί τους όρους του τοκογλύφου, αλλά και τη λογική του τοκογλύφου.
