Την μνήμη των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας και την επέτειο καταστροφής των χωριών από τα στρατεύματα κατοχής, την περίοδο 1941-1944, τίμησε ο Δήμος Ζαγορίου με την καθιερωμένη εκδήλωση «Ημέρα Μνήμης Ζαγορίου» στο Γρεβενίτι, το χωριό που μέτρησε τα περισσότερα θύματα, αμάχους ανάμεσα τους κι ένα αβάπτιστο.
Παράλληλα, πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία ο 1ος Ποδηλατικός Αγώνας Μνήμης με τίτλο «Ποδηλατώντας στα Μαρτυρικά χωριά», με τους 73 συμμετέχοντες να ξεκινούν από τους Ασπραγγέλους και να τερματίζουν στο Γρεβενίτι, σε μια διαδρομή μήκους 70,5 χιλιομέτρων μέσα από Μαρτυρικά Χωριά.
Τις εκδηλώσεις στο Γρεβενίτι, στο μνημείο Πεσόντων και στην υποδοχή των αθλητών του ποδηλατικού αγώνα, τίμησαν με την παρουσία τους, ο Δήμαρχος Ζαγορίου Βασίλης Σπύρου, ο αντιπεριφερειάρχης Νίκος Καττής, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Νίκος Βρακότας, οι αντιδήμαρχοι, Άγγελος Αρμένης, Κώστας Παπακώστας και Δημήτρης Εξάρχου, η δημοτική σύμβουλος και πρόεδρος του Πνευματικού Κέντρου Αγγελική Ράπτη και ο δημοτικός σύμβουλος της πλειοψηφίας Γιάννης Μητσόπουλος, από τις παρατάξεις της μειοψηφίας, επικεφαλής της μείζονος Γαβριήλ Παπαναστασίου με τον δημοτικό σύμβουλο της παράταξής του Ηλία Ράπτη, της ελάσσονος Λεωνίδας Τσουμάνης και ο ανεξάρτητος Ηλίας Κίτσιος, καθώς και ο πρώην πρόεδρος του Δ.Σ. Ευτύχιος Μαλανδράκης, ο πρόεδρος της Τ.Κ. Δεματίου Χρήστος Ζιάβρας, οι εκπρόσωποι των Τ.Κ. Γρεβενιτίου Χριστόδουλος Κίτσιος, Πέτρας Κωνσταντίνος Παπαγιάννης, εκπρόσωποι του Στρατού, της Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής, εφέδρων και αποστράτων, ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συνδέσμου Ζαγορισίων Γιώργος Παπαλεοντίου και εκπρόσωποι πολιτιστικών φορέων του Γρεβενιτίου.
Μετά την θεία λειτουργία στον Ι.Ν. Κοίμησης Θεοτόκου, στις 11 το πρωί στο μνημείο πεσόντων του Γρεβενιτίου τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση από τον ιερέα του χωριού και κατάθεση στεφάνων από τις τοπικές αρχές και εκπροσώπους φορέων. Ακολούθησε προσκλητήριο νεκρών, ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των θυμάτων και όλοι μαζί οι παρευρισκόμενοι τραγούδησαν των Εθνικό Ύμνο.
Δήμαρχος Ζαγορίου: «Οφείλουμε να μην ξεχνάμε»
Στον χαιρετισμό του ο Δήμαρχος Ζαγορίου Βασίλης Σπύρου αναφέρθηκε στην καταστροφή των περισσότερων χωριών του Ανατολικού Ζαγορίου, «το άλλο Ζαγόρι», όπως χαρακτηριστικά είπε, εξηγώντας ότι έχασε την αίγλη του, την αρχιτεκτονική του, τον παραδοσιακό του χαρακτήρα που τα προγράμματα στέγασης δεν τον επανέφεραν ποτέ, που έχασε τα κειμήλιά του, το αρχειακό υλικό, «αλλά που δεν έχασε την ψυχή του, την περηφάνια του, ότι αντιστάθηκε σε εκείνη την κρίσιμη περίοδο στους Γερμανούς κατακτητές».
Ο κ. Σπύρου επισήμανε ότι παρά τα πολλά προγράμματα που ανακοινώθηκαν, τα πολλά που ειπώθηκαν όλα αυτά τα χρόνια, τις προσπάθειες των κατοίκων, δεν άλλαξε τίποτε στην περιοχή, δυστυχώς, είπε, είμαστε ένα άλλο, ένα αλλιώτικο Ζαγόρι.
«Θεωρώ, σημείωσε ο Δήμαρχος Ζαγορίου, ότι η μνήμη δεν πρέπει να ξεχνιέται, πρέπει πάντα να υπάρχει για να θυμίζει ότι κανείς δεν μπορεί να δώσει συγχωροχάρτι σε εκείνους που με ένα ολοκληρωτικό σύστημα και αντίληψη προσπάθησαν –και δυστυχώς υπάρχουν νοσταλγοί τους και σήμερα-να ανατρέψουν να καταλάβουν χώρες. Οφείλουμε, κατέληξε, όλοι να μην ξεχνούμε και το οφείλουμε κυρίως στους αμάχους που έπεσαν εκείνη την περίοδο και στο αβάπτιστο που δεν πρόλαβε να χαρεί τη ζωή του».
Εκ μέρους του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών απηύθυνε σύντομο χαιρετισμό το μέλος του Δ.Σ. Δημήτρης Χαντζαρόπουλος ο οποίος αναφέρθηκε στις καταστροφές στα χωριά του Ζαγορίου και γενικότερα στις γερμανικές αποζημιώσεις που εκκρεμούν για τη χώρα μας.
Χρ. Τζώρτζης: «Αποστολή μας να χτίζουμε όσα μας γκρέμισαν»
Κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης ήταν ο Επίκουρος Καθηγητής του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδας Χρήστος Τζώρτζης με θέμα: «Ημέρα Μνήμης Ζαγορίου: Το πλαίσιο και το νόημα της θυσίας».
Ο κ Τζώρτζης, ο οποίος κατάγεται από το Γρεβενίτι, στην σύντομη και περιεκτική ομιλία του αναφέρθηκε στα γεγονότα στην περιοχή τοποθετώντας τα στο ευρύτερο ιστορικό τους πλαίσιο, επιχειρώντας όπως σημείωσε, να εξάγει συμπεράσματα για τα νόημα της επετείου. Αφού περιέγραψε γεγονότα της δύσκολης εκείνης περιόδου κατέληξε λέγοντας: «Μπορεί οι πληγές να είναι ακόμη ανοιχτές, για την βίαιη καταστροφή, την ατιμωρησία των ενόχων, τις παρελκυστικές τακτικές σε σχέση με τις αποζημιώσεις, όμως αποστολή μας είναι να συνεχίζουμε να χτίζουμε όσα μας γκρέμισαν, με ή χωρίς τη συνδρομή τους. Αυτή είναι η νίκη της ανθρωπιάς, της αγάπης, της δημιουργικότητας, απέναντι στο μίσος, τη μισαλλοδοξία και την απληστία.
Η αλήθεια, ετυμολογικά είναι αντίθετη της λήθης, για αυτό, χρέος μας είναι να μη ξεχνάμε. Γιατί αν ξεχάσουμε, η θυσία των αγαπημένων μας νεκρών θα αποδειχθεί μάταια».
